اثر سودومونادهای فلورسنت بر خصوصیات فیتوشیمیایی Satureja rechingeri تحت شرایط مزرعه

در سال های اخیر، کاربرد جدایه های بومی از سودومونادهای فلورسنت برای بهبود کمیت و کیفیت اسانس انواعی از گیاهان دارویی مورد توجه قرار گرفته است. در پژوهش حاضر، از ریزوسفر بوته های مرزه رشینگری (Satureja rechingeri) مستقر در رویشگاه های استان ایلام نمونه برداری شد. با تولید رنگدانه سبز فلورسنت در محیط King's B، سودومونادهای فلورسنت غربالگری شدند. از مجموع ۲۲ جدایه، جدایه هایPF۴ ، PF۱۱ و PF۱۹ به سبب تولید بیشترین میزان رنگدانه، به عنوان جدایه های برتر شناخته شدند و به کمک آزمون های بیوشیمیایی شناسایی شدند. گیاهچه های ۱۶ برگی مرزه دو ماه پس از کاشت بذور در گلخانه، به مزرعه منتقل شدند. هر یک از بوته های دو ساله مرزه با سوسپانسیونی (۱۰۷ کلنی در میلی لیتر) از جدایه برتر، به روش افزودن به خاک در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی تیمار شدند. هفت ماه پس از اعمال تیمارها که مصادف با مرحله گل دهی کامل در سال سوم کاشت بود، از سرشاخه های گلدار، به روش تقطیر با آب اسانس گیری شد و با دستگاه GC-FID، اجزای اصلی تشکیل دهنده اسانس شناسایی شد و درصدبازده اسانس بر حسب وزن خشک گیاه محاسبه شد. بر طبق نتایج، جدایه های PF۴، PF۱۱ و PF۱۹ به ترتیب متعلق به بیووارهای II، III و V ازPseudomonas fluorescens ، بودند. بر طبق نتایج آنالیز GC-FID، ترکیبات متعددی نظیر کارواکرول، آلفا-توژن، آلفا-پینن، میرسن، پارا-سیمن، گاما-ترپینن، ترپینولن، لینالول، ترانس-کاریوفیلن، بتا-بیسابولن و اسپاتولنول در اسانس مرزه رشینگری ردیابی شد. مقدار کارواکرول به عنوان ترکیب عمده اسانس، از ۸/۸۲ درصد در شاهد به ۷/۹۱ درصد در تیمار PF۱۱ رسید. درصد بازده اسانس گیاهان در تیمار با جدایه باکتریایی PF۱۱ به طور معنی داری افزایش یافت به طوری که از ۰۲/۳ درصد در شاهد به ۴/۴ درصد رسید(P<۰.۰۵). به این ترتیب، به کارگیری ریزوباکترهایی کارآمد و بومی از سودومونادهای فلورسنت می تواند منجر به بهبود کمیت و کیفیت اسانس مرزه رشینگری تحت شرایط مزرعه گردد.

کلیدواژه ها:

اسانس ، گیاه دارویی ، مرزه رشینگری ، مزرعه ، PGPR ، fluorescens Pseudomona