تاثیر کودهای زیستی و ورمی کمپوست بر خصوصیات مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی کارلا

گیاه کارلا ( (Momcrdica Charantia L.که معمولا خربزه تلخ ، کدوی تلخ و خیار تلخ نامیده می¬شود؛ گیاهی دارویی از خانواده کدوئیان است. همه بخش¬های این گیاه خاصیت دارویی دارند؛ اما میوه مهمترین بخش این گیاه است که برای کنترل دیابت استفاده می¬گردد. کارلا خواص درمانی زیادی مثل کنترل دیابت، ضد سرطان و ضدمیکروبی دارد. با توجه به مصرف بی¬رویه کودهای شیمیایی و اثر آنها بر کاهش کیفیت گیاهان و افزایش آلودگی زیست¬محیطی، این تحقیق به¬منظور بررسی اثر کودهای زیستی و آلی بر شاخص کلروفیل برگ، عملکرد و کیفیت میوه کارلا اجرا گردید. آزمایش به¬صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک¬های کامل تصادفی با سه تکرار طی سال¬های ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ بود. تیمارهای آزمایش شامل مایکوریزا در دو سطح (تلقیح با Glomus mosseae و عدم تلقیح)، باکتری محرک رشد گیاه در چهار سطح (عدم تلقیح، تلقیح با ازتوباکتر، تلقیح با سودوموناس و تلقیح با هر دو سویه) و ورمی¬کمپوست در چهار سطح (۰، ۴، ۷ و ۱۰ تن در هکتار) بودند. نتایج نشان داد که شاخص کلروفیل، وزن خشک میوه و کیفیت میوه در سال دوم به علت افزایش دما، کاهش بارندگی و افزایش تبخیر ماهانه در مقایسه با سال اول کمتر بود. کاربرد جداگانه و ترکیبی مایکوریزا، باکتری محرک رشد گیاه و ورمی¬کمپوست اثرات مثبتی بر صفات مورد مطالعه در مقایسه با تیمار شاهد (عدم کاربرد این عوامل) داشتند. تاثیر مثبت تیمارهای ترکیبی هر سه عامل در مقایسه با کاربرد جداگانه آنها بیشتر بود. تیمار ترکیبی تلقیح مایکوریزا و کاربرد هر دو سویه باکتری در حضور ۱۰ تن در هکتار ورمی¬کمپوست بیشترین تاثیر مثبت را بر صفات مورد مطالعه داشت و کاروتنوئید میوه، پتاسیم میوه و شاخص کلروفیل را به¬ترتیب ۷/۸۰ درصد، ۹/۳۰ درصد و ۷/۷۲ درصد افزایش داد. در کل، کاربرد ترکیبی کودهای زیستی و ورمی¬کمپوست عملکرد و کیفیت کارلا را با افزایش کلروفیل و میزان عناصر بهبود داد.

کلیدواژه ها:

خربزه تلخ ، سودوموناس ، ضددیابت ، فسفر ، مایکوریزا