استفاده از شاخص های گزینش همزمان در تولید واریته های ترکیبی بمنظور اصلاح عملکرد و کیفیت علوفه در فستوکای پابلند در شرایط استان اردبیل

اصلاح نباتات بر اساس مطالعه همزمان چندین صفت یکی از کارآمدترین ابزارهای به نژادگران در انتخاب ژنوتیپ های مطلوب است. به منظور گزینش همزمان عملکرد و کیفیت علوفه در Festuca arundinacea ، ۳۶ جمعیت در قالب طرح لاتیس سه گانه در سال های ۱۳۸۴ و ۱۳۸۵ در ایستگاه تحقیقات اردبیل مورد ارزیابی قرار گرفتند. صفات مورد بررسی شامل: عملکرد علوفه ، ارتفاع بوته، تاریخ ظهور خوشه، قابلیت هضم، قندهای محلول در آب، پروتئین خام، درصد خاکستر کل و درصد دیواره سلولی (ADF) بود. تخمین وراثت پذیری عمومی (h۲b) به جز درصد پروتئین و خاکستر کل برای سایر صفات در حد متوسط تا زیاد بود. ضریب همبستگی بین قابلیت هضم و درصد قندهای محلول در آب مثبت و معنی دار بود. این دو صفت با درصد ADF همبستگی منفی و معنی دار داشتند. تاریخ ظهور خوشه با صفات عملکرد علوفه و ارتفاع بوته رابطه منفی و معنی دار داشت.  درحالیکه، رابطه بین عملکرد علوفه و صفات قابلیت هضم و قندهای محلول در آب ضعیف و ناپایدار بود. با استفاده از ماتریس های واریانس کواریانس فنوتیپی و ژنوتیپی و نیز وراثت پذیری صفات به عنوان ارزش اقتصادی نسبی صفات، ضرایب شاخص ها برای ترکیب های مختلفی از صفات تعیین گردید. بیشترین بهره ژنتیکی مورد انتظار از طریق وارد کردن اطلاعات حاصل از تمامی صفات به چرخه انتخاب بدست آمد.  با توجه به ضرایب این شاخص ، جمعیت های ۷۸۲۰۲۶ (شهر کرد) و VIII (روسیه) به عنوان بهترین رقم در منطقه اردبیل معرفی شدند. با توجه به اینکه روش های متداول در اصلاح گیاهان علوفه ای تولید واریته های ترکیبی است، جمعیت های ۱۳۱۷و ۶۰۰۶۵ (سمیرم)، ۶۰۰۷۵ و ۶۰۰۸۳ (توانکش)، ۷۸۲۰۲۶(شهر کرد)، VIII(روسیه)، ۱۰۸۱ (فلسطین) ۱۴۱۴ دارای بیشترین میزان شاخص بودند. بنابراین در صورت یکنواختی در زمان ظهور خوشه می توان از جمعیت های فوق به عنوان والدین ارقام ترکیبی استفاده نمود

کلیدواژه ها:

Festuca arundinacea ، yield ، quality ، Selection index ، Correlation ، heritability