ارزیابی شدت بیماری سفیدک سطحی بر روی جمعیت های زراعی اسپرس در شرایط مزرعه

تعداد ۵۶ جمعیت اسپرس زراعی در قالب طرح بلوک‎های کامل تصادفی در ۲ تکرار در مزرعه آزمایشی تحقیقاتی البرز کرج در دو سال متوالی ۸۹-۱۳۸۸ از لحاظ مقاومت به بیماری سفیدک سطحی مورد ارزیابی قرار گرفتند. از گیاهان آلوده به بیماری در مزرعه ایستگاه البرز نمونه برداری شد و قارچ Leveillula taurica به‎عنوان عامل بیماری سفیدک سطحی اسپرس شناسایی گردید. نتایج ارزیابی شدت بیماری سفیدک سطحی بر روی جمعیت های اسپرس با آلودگی طبیعی در شرایط مزرعه نشان داد که کلیه جمعیت های مورد بررسی، درجات مختلفی از بیماری را داشتند. با تجزیه واریانس جمعیت‎ها در سال ۱۳۸۸، تفاوت بین آنها از نظر شاخص شدت بیماری معنی‎دار بود. جمعیت های پلی کراس (کرج)، اشنویه، ۹۲۶۲ (کرج)، ۸۱۹۹ (تهران)، ۲۳۹۹ (کرج)، ۳۰۰۱ (تهران)، ۱۵۳۵۳ (کرج)، ۳۰۶۲ (خراسان شمالی) و ۸۷۹۹ (چهارمحال) به‎دلیل این که شاخص شدت بیماری آنها بین ۰ تا ۲۵ درصد بود به‎عنوان متحمل شناخته شدند. شاخص شدت بیماری جمعیت های ۲۰۵۲۰ (اردبیل)، ۹۰۵۴ (کرج)، ۲۰۵۲۱ (اهر)، ۲۰۳۵۷ (بناب) و ۲۹۵۸ (آذرشرقی) بین ۲۵ تا ۵۰ درصد برآورد شد و همه آنها به‎عنوان جمعیت های نیمه حساس ارزیابی شدند. بقیه جمعیت ها که دارای شاخص شدت بیماری بین ۵۰ تا ۱۰۰ درصد بودند به‎عنوان جمعیت های حساس ارزیابی شدند. با توجه به نتایج ارزیابی جمعیت ها  در سال ۱۳۸۹، تعدادی جمعیت انتخاب شد و شدت بیماری و عملکرد علوفه آنها در سه چین متوالی اندازه‎گیری گردید. نتایج نشان داد که جمعیت های پلی کراس (کرج)، اشنویه، ۳۰۰۱ (کرج)، ۱۵۳۵۳ (کرج)، ۳۰۶۲ (خراسان شمالی) و ۸۷۹۹ (چهارمحال) با حداقل شاخص شدت بیماری کمتر از ۲۵ درصد به‎عنوان جمعیت های متحمل به سفیدک سطحی محسوب شدند. عملکرد علوفه در جمعیت های ۳۰۰۱ (تهران) و ۸۷۹۹ (چهارمحال) و پلی کراس (کرج) نسبت به  سایر جمعیت‎ها بیشتر بود. این جمعیت‎ها به‎همراه اشنویه به‎عنوان والدین مطلوب برای تولید ارقام ترکیبی اسپرس متحمل به سفیدک سطحی معرفی شدند.