بررسی ساختار تنوع ژنتیکی جمعیت هایی از بنه (Pistacia atlantica subsp. mutica) با استفاده از نواحی بین ریزماهواره ژنومی

گونه بنه (Pistacia atlantica subsp. mutica) یکی از باارزش ترین گونه های جنگلی ایران می باشد که با بهره برداری بی رویه انسان مورد تخریب قرار گرفته است. بنابراین با شناخت تنوع ژنتیکی جمعیت های مختلف بنه می توان گام مهمی در جهت توسعه و ترمیم رویشگاه های این گونه با ارزش برداشت. در این تحقیق، به منظور ارزیابی تنوع ژنتیکی ۱۰ جمعیت بنه شامل ۵۹ ژنوتیپ با استفاده از ۱۶ آغازگر ISSR، در مجموع ۱۵۸ آلل تکثیر شد که ۱۰۰ درصد آلل ها چندشکل بودند. تعداد آلل های تکثیر شده از ۳ تا ۱۷ با میانگین ۷۸/۹ آلل متغیر بود. محتوای اطلاعات چندشکلی از ۱۶/۰ برای آغازگر UBC۸۶۶ تا ۳۸/۰ برای آغازگر UBC۸۸۴ متفاوت بود. همچنین شاخص نشانگر از ۴۸/۰ برای آغازگر UBC۸۶۶ تا ۹۵/۵ برای آغازگر UBC۸۴۰ متفاوت بود. تجزیه خوشه ای نتوانست ژنوتیپ ها را به طور کامل از هم تفکیک کند و عدم ارتباط بین تنوع مولکولی و تنوع جغرافیایی را نشان داد. تجزیه به مختصات اصلی نیز این نتایج را تایید کرد. جمعیت کوشک بیشترین میزان آلل های چندشکل (۱۵/۷۲ درصد)، شاخص تصحیح شده هتروژنی (۲۵۷/۰) و شاخص شانون (۳۶۴/۰) را نشان داد، در حالی که کمترین میزان آلل های چندشکل (۱۳/۱۰ درصد)، شاخص تصحیح شده هتروژنی (۰۵۶/۰) و شاخص شانون (۰۶۱/۰) در جمعیت خارج از زاگرس مشاهده شد. تجزیه واریانس مولکولی نشان داد که سطح بیشتری از تنوع به درون جمعیت ها (۸۲ درصد) تعلق داشت، درحالی که تنها ۱۸ درصد تنوع در بین جمعیت ها مشاهده گردید. نتایج این تحقیق نشان داد که نشانگرهای ISSR ابزار مفیدی برای ایجاد کلکسیون و حفاظت از ژرم پلاسم بنه می باشند.

کلیدواژه ها:

بنه ، تجزیه به مختصات اصلی ، تجزیه خوشه ای ، تجزیه واریانس مولکولی ، تنوع ژنتیکی ، نشانگر ISSR