مقایسه عملکرد کمی و کیفی علوفه تعدادی از ژنوتیپ های گونه Elymus hispidus در شرایط دیم با استفاده از روش های آماری چندمتغیره در شهرستان شیراز

به منظور بررسی تنوع صفات کمی و کیفی علوفه ۱۹ ژنوتیپ از گونه Elymus hispidus، پژوهش حاضر در ایستگاه مرتعی حسین آباد شیراز اجرا گردید. ارتفاع بوته، تعداد ساقه در بوته، نسبت برگ به ساقه، عملکرد علوفه خشک، درصد قابلیت هضم، پروتئین خام، قندهای محلول در آب، درصد ADFو خاکستر کل مطالعه شدند. تفاوت بین ژنوتیپ ها برای کلیه صفات بجز نسبت برگ به ساقه، درصد پروتئین خام و خاکستر کل معنی دار بود. ژنوتیپ های خوش ییلاق گرگان، پاتاوه یاسوج، سبزکوه چهارمحال و میمند یاسوج به‎ترتیب با عملکرد ۴۰۳۴، ۳۰۶۸، ۲۹۴۲ و ۲۴۵۰ کیلوگرم در هکتار برترین ژنوتیپ ها بودند و ژنوتیپ های خوش ییلاق گرگان و میمند یاسوج از کیفیت علوفه بهتری برخوردار بودند. نتایج تجزیه همبستگی نشان داد که بین عملکرد علوفه با صفات ارتفاع و تعداد ساقه در بوته، رابطه مثبت و معنی داری وجود داشت. ضریب همبستگی بین قابلیت هضم با کربوهیدرات های محلول در آب مثبت و با درصد ADFمنفی و معنی دار بود. همچنین رابطه بین پروتئین خام با درصد خاکستر کل مثبت و معنی دار بود. نتایج حاصل از تجزیه به مولفه های اصلی نشان داد که ۴ مولفه اول، ۷۶ درصد از کل واریانس متغیرها را توجیه کردند که در این مورد صفات مرتبط با کیفیت ازجمله قابلیت هضم، پروتئین خام، قندهای محلول و خاکستر کل مهمترین نقش را در تبیین مولفه اول داشتند. با تجزیه خوشه‎ای به‎روش Ward، ژنوتیپ ها در ۴ گروه متفاوت قرار گرفتند. بر اساس ارزش کمی و کیفی علوفه تولیدی، ژنوتیپ های برتر برای علوفه کاری در مراتع منطقه پیشنهاد گردیدند.

کلیدواژه ها:

Elymus hispidus ، کشت دیم ، عملکرد و کیفیت علوفه ، تجزیه به مولفه های اصلی و تجزیه خوشه ای