بررسی تنوع عملکرد علوفه و صفات مورفولوژیکی زراعی مرتبط با آن در جمعیت های علف پشمکی (Bromus inermis Leyss.)

علف پشمکی (Bromus inermis Leyss.) یکی از مهمترین گیاهان علوفه ای و مرتعی می باشد که به دلیل سازگاری به شرایط مختلف محیطی در عرصه های منابع طبیعی کشور پراکنش دارد. ۲۲ جمعیت علف پشمکی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی شمال غرب و غرب کشور در سال زراعی ۹۸-۱۳۹۷ از لحاظ صفات مورفولوژیکی، برای شناسایی جمعیت های پرمحصول ارزیابی شدند. اختلاف معنی داری (۰۵/۰p ≤ ) از لحاظ صفات مورد بررسی بین جمعیت ها وجود داشت که حکایت از وجود تنوع ژنتیکی بالا در بین آنها بود. جمعیت های B.in-۱۵، B.in-۹،B.in-۸  و B.in-۱ با بیش از ۵۴۰ گرم در بوته عملکرد علوفه خشک سالیانه بیشتری داشتند. دو جمعیت B.in-۱ و B.in-۱۹ به ترتیب با ۱۰۰ و ۶۰ گرم بذر در بوته، تولید بذر بیشتری نسبت به سایر جمعیت ها داشتند. بررسی همبستگی ساده بین صفات مورد مطالعه نشان داد که ارتباط مثبت و معنی داری بین عملکرد علوفه خشک سالیانه با صفات تعداد ساقه، قطر طوقه، عملکرد علوفه خشک چین اول و دوم، عملکرد بذر و قطر تاج پوشش وجود داشت. در تجزیه به مولفه های اصلی صفات مورد بررسی با در نظرگرفتن مقادیر ویژه بزرگتر از یک منجر به معرفی چهار مولفه شد که در مجموع ۸۲% از تغییرات را بین جمعیت ها توجیه کردند. نتایج مربوط به تجزیه خوشه ای منجر به گروه بندی جمعیت های مورد مطالعه در سه گروه شد. از این رو جمعیت های مورد مطالعه، زمینه ژنتیکی مناسبی را برای انتخاب جمعیت های برتر از خوشه های مختلف فراهم نمود، به طوری که می توان از آنها در برنامه های به نژادی از طریق پلی کراس و تولید ارقام ترکیبی استفاده کرد.

کلیدواژه ها:

تجزیه خوشه ای ، تنوع ژنتیکی ، صفات مورفولوژیک ، پلی کراس