بررسی تنوع جمعیت های علف باغ (Dactylis glomerata L.) از نظرعملکرد علوفه، تولید بذر و صفات مرتبط در شرایط آب و هوایی تبریز

علف باغ (Dactylis glomerata L.) گیاه علوفه­ ای و مرتعی چندساله دگرگرده­افشان متعلق به تیره گندمیان است که برای احیای مراتع، احداث چراگاه و تولید علوفه مناسب می­باشد. این پژوهش با هدف بررسی تنوع ژنتیکی جمعیت­ های علف باغ با استفاده از نشانگرهای مورفولوژیکی جهت شناسایی ژنوتیپ­ های پرمحصول اجرا گردید. برای این منظور ۲۵ جمعیت علف­ باغ براساس طرح آزمایشی بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی واقع در تبریز، در سال­های زراعی ۹۷-۱۳۹۶ مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج به­ دست آمده از تجزیه واریانس، اختلاف معنی­ داری در صفات مورد بررسی بین جمعیت­ ها نشان داد که بیانگر تنوع ژنتیکی بالا بین جمعیت­ ها بود. بر اساس نتایج مقایسه میانگین­ ها، جمعیت­ های G۲،G۵ ،G۱۴ ،G۱۶ ،G۱۸ ،G۱۹ ، G۲۴ و G۲۵ با ۳۱۲ تا ۳۴۲ گرم در بوته (معادل ۷۳/۸ تا ۵۷/۹ تن در هکتار) بیشترین عملکرد علوفه خشک سالیانه و جمعیت­ های G۷، G۸، G۲ و G۱۶ با ۲۷ تا ۳۵ گرم در بوته (معادل ۷۵۶ تا ۹۸۰ کیلوگرم در هکتار) بیشترین تولید بذر به عنوان جمعیت­ های برتر شناسایی شدند. جمعیت G۲ از شاهرود و جمعیت G۱۶ از اصفهان دو جمعیت برتر از نظر عملکرد بذر و علوفه معرفی شدند. تجزیه خوشه ­ای با استفاده از صفات بررسی شده جمعیت­ها را در چهار گروه دسته­ بندی کرد که گروه سه با تعداد هفت جمعیت اکثر جمعیت­های برتر را در خود جا داد. در این مطالعه بیشترین فاصله ژنتیکی مربوط به جمعیت های گروه­های یک و سه بود که برای تولید ارقام ترکیبی بایستی گیاهان والدینی برای تلاقی پلی­کراس را از بین این جمعیت ها انتخاب کرد.

کلیدواژه ها:

Dactylis glomerata L ، Genetic diversity ، morphological traits ، cluster analysis ، Orchardgrass