بررسی تنوع ژنتیکی برخی از جمعیت های بومادران زرد (Achillea biebersteinii Afan.) ایران با استفاده از نشانگرهای مولکولی RAPD

چکیده در این مطالعه از نشانگرهای مولکولی RAPD برای تعیین تنوع ژنتیکی ۳۹ ژنوتیپ متعلق به ۲۵ جمعیت بومادران زرد (Achillea biebersteinii Afan.) ایران استفاده شد. از تعداد ۱۸ آغازگر مورد استفاده، تعداد ۳۲۲ باند قابل تشخیص مشاهده شدند که ۶/۸۶% از آنها (تعداد ۲۷۹ باند) در بین ژنوتیپ های مختلف چندشکلی نشان دادند. تعداد متوسط باندهای بدست آمده به ازای هر آغازگر ۹/۱۷ بود. مجموع قدرت تفکیک کل آغازگرها ۱۴۷ بود که هر کدام به طور میانگین قدرت تفکیک ۱۷/۸ را نشان دادند. در بین آغازگرهای مورد استفاده بیشترین مقدار قدرت تفکیک مربوط به آغازگر BA۰۳ به میزان ۶۷/۱۶ بود. برای تعیین میزان تشابه بین ژنوتیپ ها، از ضریب تشابه جاکارد استفاده گردید. بیشترین میزان تشابه ژنتیکی (۹۵/۰) بین ژنوتیپ های محمدشهر-۲ و محمدشهر-۵ و کمترین تشابه ژنتیکی بین ژنوتیپ های مشکین شهر-۲ و پیرانشهر-۱ و نیز مشکین شهر-۶ و پیرانشهر-۱ به میزان ۲۴/۰ مشاهده گردید. تجزیه خوشه ای با استفاده از الگوریتم UPGMA انجام و دندروگرام آن ترسیم گردید. در دندروگرام حاصل ژنوتیپ های مورد بررسی در ۱۵ گروه اصلی طبقه بندی شدند. دندروگرام بدست آمده تا حدود زیادی با تنوع جغرافیایی همخوانی داشت. در نهایت ژنوتیپ های پیرانشهر-۱ و تنگه گل-۲ بیشترین تفاوت را با سایر ژنوتیپ ها نشان دادند، به طوری که در گروه های کاملا مجزایی قرار گرفتند و بیشترین شباهت (تشابه بالای ۹۰/۰) میان ژنوتیپ های جمعیت محمدشهر مشاهده شد. در مجموع نتایج این مطالعه وجود تنوع ژنتیکی در حد نسبتا بالایی را در بین ژنوتیپ های مورد بررسی نشان داد. همچنین نتایج این پژوهش، بیانگر کارآمدی نشانگرهای RAPD در ارزیابی تنوع ژنتیکی و مدیریت ژرم پلاسم ژنوتیپ های گونه مورد مطالعه می باشد.

کلیدواژه ها:

واژه های کلیدی: بومادران زرد (Achillea biebersteinii Afan.) ، تنوع ژنتیکی ، RAPD ، تجزیه خوشه ای