بحثی درباره آرایه های «ضمن اللفظ» و «ترجمه اللفظ» بر مبنای متن نسخه خطی «رسایل الاعجاز»

سال انتشار: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 103

فایل این مقاله در 20 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_RHET-12-26_002

تاریخ نمایه سازی: 27 شهریور 1403

چکیده مقاله:

یکی از آثار منثور امیرخسرو دهلوی، کتاب ارزشمند رسایل الاعجاز است که در اوایل قرن هشتم ه.ق به رشته تحریر درآمده است. این اثر شامل پنج رساله است و موضوع اصلی آن، ترسل و انشاست. نویسنده ضمن به کارگیری فراوان آراستگی های ادبی در متن اثر، رساله سوم آن را به بلاغت اختصاص داده است. وی در این بخش، تصرفاتی در برخی از صنایع گذشته کرده، برخی از صنایع این بخش نیز برساخته خود امیرخسرو است که نشان از تبحر و آگاهی وی در این حوزه دارد. ایهام یا تخییل، ازجمله صنایع ادبی است که در این اثر ارزشمند، دارای جایگاهی ویژه است. رعایت تناسب لفظی و ایهام تناسب، نقش بسزایی در این متن دارد. به کارگیری فراوان برخی از صنایع خاص و نادر، مانند ضمن اللفظ و ترجمه اللفظ در این اثر که طبق اذعان مولف، از ابداعات اوست، در مسیر هدف رعایت تناسب، قابل توجه است؛ اما با اندکی دقت و مقایسه با کتاب های بلاغی دیگر، پی می بریم که این آرایه ها گاهی با برخی صنایع مشابه آمیخته شده و برخی از آن ها پیش از امیرخسرو نیز با اندکی تفاوت، وجود داشته اند و اساس آن ها در آثار بلاغی سابق مطرح بوده است. نظر به اهمیت و جایگاه این اثر در حوزه آثار ادبی نثر مصنوع ، نویسندگان در این پژوهش بر آن هستند که ضمن بررسی جایگاه ایهام در این اثر، برخی صنایع جدید آن نظیر ضمن اللفظ و ترجمه اللفظ را مورد نقد و تحلیل قرار دهند.

نویسندگان

Maryam Afzali

دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید باهنر، کرمان، ایران (نویسنده مسئول)

Ahmad Amiri Khorasani

استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید باهنر، کرمان، ایران

Mohammad Sadeq Basiri

استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید باهنر، کرمان، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • ­ اسماعیلی، عصمت و سعید قاسمی نیا (۱۳۹۵)، مقایسه ایهام ...
  • داد، سیما ( ۱۳۸۵)، فرهنگ اصطلاحات ادبی، چاپ سوم، تهران: ...
  • دهخدا، علی اکبر (۱۳۵۹)، لغت نامه، تهران: دانشگاه تهران.. ...
  • دهلوی، امیرخسرو (۱۸۷۶ م)، رسایل الاعجاز، لکهنو.. ...
  • رادویانی، محمد بن عمر (۱۳۸۶)، ترجمان البلاغه، به اهتمام محمدجواد ...
  • راستگو، سید محمد (۱۳۷۹)، ایهام در شعر فارسی، چاپ اول، ...
  • رامپوری، غیاث الدین محمد (۱۳۷۵)، غیاث اللغات، به کوشش منصور ...
  • زرین کوب، عبدالحسین (۱۳۵۶)، با کاروان حله، چاپ چهارم، تهران: ...
  • زرین کوب، عبدالحسین (۱۳۵۴)، امیرخسرو، شاعر و منتقد، مجله ادبیات ...
  • صرفی، محمدرضا (۱۳۸۸)، صور بیانی مضاعف در شعر فارسی، پژوهش ...
  • عمری کاتب بلخی، رشیدالدین محمد (وطواط) (۱۳۳۵)، حدایق السحر فی ...
  • قاسمی، مرتضی (۱۳۸۷)، استدراکات شمس العلما در ابدع البدایع و ...
  • کاشفی سبزواری، کمال الدین حسین واعظ (۱۳۶۹)، بدایع الافکار فی ...
  • گرگانی، محمدحسین (۱۳۷۷)، ابدع البدایع، به اهتمام حسین جعفری، با ...
  • منزوی، احمد (۱۳۵۰)، فهرست نسخه های خطی فارسی، تهران: موسسه ...
  • نسخه شناسی و تصحیح متن انتقادی کتاب رسائل الاعجاز امیر خسرودهلوی [مقاله کنفرانسی]
  • نشاط، محمود (۱۳۴۶)، زیب سخن یا علم بدیع پارسی، تهران: ...
  • همایی، جلال الدین (۱۳۸۹)، فنون بلاغت و صناعات ادبی، چاپ ...
  • ­ (دانشنامه بزرگ اسلامی، مرکز دایره المعارف اسلامی، مقاله «ایهام»، ...
  • نمایش کامل مراجع