ارزیابی پتانسیل خورندگی و ترسیب در چاه های تامین کننده آب شرب شهر گرگان

پژوهش حاضر به منظور تعیین پتانسیل رسوب گذاری و خورندگی منابع آب آشامیدنی شهر گرگان در دو فصل بهار و پاییز سال ۱۳۹۶ انجام شد. در این پژوهش ابتدا از ۶۳ چاه آب شرب شهر گرگان نمونه برداری و ۱۷ پارامترهای فیزیکوشیمیایی در آب آن ها آنالیز شد. به منظور بررسی هیدروژئوشیمیایی منابع آبی از دیاگرام های استیف و مثلثی استفاده شد. سپس شاخص های پتانسیل ترسیب کربنات کلسیم، خورندگی لانژلیه، رایزنر، لارسون-اسکلد و نسبت خورندگی منابع آب آشامیدنی شهر گرگان محاسبه و نقشه پراکندگی مکانی آن ها با استفاده از نرم افزار GIS تهیه شد. در نهایت با استفاده از آزمون آماری واریانس یکطرفه، سطح معناداری شاخص ها در منابع آب آشامیدنی شهر گرگان در دو فصل بررسی شد. نتایج نشان داد که غلظت اکثر پارامترهای فیزیکوشیمیایی در طول مسیر حرکت به سمت شمال منطقه افزایش می یابد. براساس نحوه پراکنش و الگوی پراکندگی نمونه ها در دیاگرام های استیف مثلثی، تیپ غالب آب زیرزمینی در حاشیه ارتفاعات Ca-HCO۳ می باشد و با ورود به دشت به تیپ Na-Cl تغییر می یابد. نتایج حاصل از سختی آب زیرزمینی نشان داد بیش تر منابع آبی جز آب های سخت تا خیلی سخت می باشند. هم چنین میزان سختی در طول مسیر حرکت آب زیرزمینی افزایش می یابد. براساس شاخص های خورندگی، در آب بیش از ۸۴% چاه ها تمایل به خورندگی وجود دارد. اگرچه خاصیت خورندگی مشابهه سختی آب در حاشیه ارتفاعات بیشتر و به سمت شمال با افزایش املاح، خاصیت رسوبگذاری آب زیرزمینی افزایش می یابد. هم چنین نتایج آماری نشان داد که بجز شاخص لارسون-اسکلد در بقیه شاخص ها اختلاف معنی داری در میزان شاخص ها در دو فصل بهار و پاییز وجود ندارد.

کلیدواژه ها:

آب زیرزمینی ، کیفیت آب ، هیدروژئوشیمی ، تاسیسات آبرسانی ، شهر گرگان