ارزیابی وضعیت انواع روش های آبیاری در اراضی حکم آباد شهر تبریز با روش چارلز برت

آب یکی از مهم ترین عوامل تولید محصولات کشاورزی بوده و به عنوان یکی از موارد حیاتی برای زندگی از اهمیت بالایی برخوردار است. با این حال، در بسیاری از مناطق جهان، منابع آب محدود است و به دلیل رشد جمعیت و تغییرات آب و هوایی، استفاده از منابع آب به یک چالش بزرگ تبدیل شده است. بنابراین، انتخاب بهترین روش آبیاری برای تولید محصولات کشاورزی بسیار مهم و ضروری است. لذا به منظور بهره گیری بهینه از منابع آب و خاک، بررسی و انتخاب روش های مختلف آبیاری ضرورت دارد. عوامل مختلفی در انتخاب نوع سامانه های آبیاری وجود دارد که انتخاب سامانه مناسب با شرایط مختلف را به مسئله پیچیده ای تبدیل کرده است. در پژوهش حاضر، برای انتخاب بهترین سامانه آبیاری در اراضی کشاورزی حکم آباد شهر تبریز، از سامانه امتیازدهی چارلز برت در بین انواع سامانه های آبیاری بارانی شامل کلاسیک ثابت، جابه جایی دستی، آب فشان چرخ دار، قرقره ای، دوار مرکزی، خطی و سامانه های آبیاری موضعی شامل تیپ، قطره ای، مه پاش و بابلر کم فشار و سامانه های آبیاری سطحی شامل آبیاری غرقابی، کرتی، نواری، نشتی مکانیزه و نشتی استفاده شد. در این روش برای امتیازدهی از خصوصیاتی هم چون نوع محصول، منبع آب، اقلیم، زمین و شرایط اجتماعی-ساختاری منطقه استفاده شد تا بهترین نوع سامانه آبیاری که تناسب بیش تری با منطقه مورد مطالعه دارد، انتخاب شود. با استفاده از روش امتیازدهی چارلز برت، نتایج نشان داد که سامانه آبیاری کرتی از نظر محصول، اقلیم، منبع آب و شرایط اجتماعی-ساختاری برای منطقه مورد مطالعه مناسب است. در آبیاری بارانی، سامانه کلاسیک ثابت از نظر زمین، نوع محصول و ساختار اجتماعی-ساختاری امتیاز صفر را دریافت کرد که نشان دهنده آن بود که هیچ ارتباطی بین سامانه آبیاری و این عوامل در منطقه وجود ندارد. در بین روش های موضعی، سیستم تیپ از نظر محصول، زمین و منبع آب جزء گزینه برتر به دست آمد.

کلیدواژه ها:

امتیازدهی ، روش چارلز برت ، سامانه آبیاری ، کمبود آب ، محصول