مطالعه شاخص های بصری متناسب با ویژگی های جسمی- روحی کودکان اوتیسم

اختلال اوتیسم نوعی اختلال رشدی-عصبی است که مهارت های ارتباطی کودک را تحت الشعاع قرار می دهد. یکی از روش های موثر برای آموزش کودکان اوتیسم استفاده از تصویر است؛ به همین منظور، تولید محتوای بصری مناسب برای این کودکان اهمیت بسیاری دارد. محتوای تصویری برای کودکان مبتلا به اوتیسم، با توجه به ادراک بصری در آنان، باید شامل چه ویژگی هایی باشد. هدف اصلی این پژوهش، معرفی ویژگی‎ های بصری متناسب با ادراک بصری در کودکان اوتیسم است. همچنین، آشنایی با نحوه دراک بصری در این کودکان نیز به عنوان هدف فرعی حائز اهمیت است. این تحقیق از نوع کاربردی و داده ها به صورت کیفی است؛ تصاویر تحلیل شده از نمونه کارت های آموزشی مخصوص کودکان اوتیسم و از منابع اینترنتی غیرایرانی انتخاب شده است. مطالعات بین رشته ای در این تحقیق با استفاده از جستجوی برخط  از میان مقالات معتبر علمی در حوزه های پزشکی و روانشناسی اوتیسم استخراج شده است. در بخش تحلیل تصویری، ۱۰ تصویر با تمرکز بر ویژگی های عناصر و کیفیات بصری (شامل نوشتار، رنگ، بافت، جنس خط، ...)، مورد مطالعه قرار گرفتند و شاخص های بصری پرکاربردتر استخراج شده اند.  این مجموعه شامل ۴۰ عدد کارت آموزشی است که به صورت هدفمند، بر مبنای معیارهایی همچون سن مخاطب، میزان کاربرد، کیفیت بصری، قابلیت دسترسی رایگان و موضوعات آموزشی عمومی و غیر درسی (مثل فعالیت های روزمره) انتخاب شده است. پس از تحلیل تصاویر نمونه کارت ها و براساس داده های به دست آمده در طی مطالعات تئوری پژوهش، برای تعدادی از انواع عناصر بصری مانند خط، شکل، حجم، بافت، رنگ، نوشتار، نوع ترکیب بندی، کنتراست های فرم و رنگ، تقارن و تعادل انجام معیارهایی برای طراحی یافت و ارائه شد. به طور خلاصه می توان گفت که در طراحی بصری برای اوتیسم، استفاده از گرافیک ساده که شامل رنگ های ملایم، سرد و کم کنتراست، فرم هایی با گوشه های منحنی به جای تیز و ترکیب بندی فاقد عناصر منحرف کننده (متمرکز) توصیه می شود.

کلیدواژه ها:

کلید واژه­ها: شاخص های بصری ، ویژگی های جسمی و روحی ، کودکان اوتیسم ، محتوای تصویر ، ادراک بصری