بررسی تاثیر رنگ و نور فضای کاری بر بار کاری ذهنی و توجه پایدار کارمندان: مطالعه در واقعیت مجازی

کیفیت محیطی فضاهای داخلی نقش اساسی در سلامت انسان دارد. از آنجایی­که، امروزه مردم بیش از ۹۰ درصد وقت خود را در داخل ساختمان ها می گذرانند، اثرات عوامل محیط داخلی، بر کارکردهای شناختی و ابعاد مختلف سلامت حائز اهمیت است. از این رو، مطالعه حاضر با هدف بررسی عملکرد توجه و بار کاری کارمندان، تحت تاثیر نور و رنگ محیط انجام شد. روش کار: در این مطالعه، ۲۰ شرکت کننده از میان کارمندان ۱۸ تا ۵۰ ساله ( میانگین: ۸/۳۳ ± انحراف معیار: ۱۳/۵) در مواجهه با ۴ محیط شبیه سازی شده در واقعیت مجازی با روشنایی (۳۰۰ ، ۸۰۰ لوکس) و رنگ ( آبی، سفید) قرار گرفتند. ابتدا، شرکت کنندگان به مدت ۵ دقیقه، در حالت استراحت در فضای شبیه سازی شده حضور داشتند، سپس تکلیف شناختی طراحی شده بر پایه آزمون عملکرد پیوسته را در حالی که همزمان امواج مغزی شرکت کنندگان از طریق دستگاه الکتروآنسفالوگرام  ثبت می گردید، انجام دادند. ارزیابی شاخص بار کاری ذهنی از طریق پرسشنامه ناسا با ۶ خرده مقیاس صورت گرفت. یافته ها: نتایج حاصل از آزمون آماری تحلیل واریانس چند متغیره نشان داد که در محیط با شدت نور ۳۰۰ لوکس و رنگ آبی میزان توجه پایدار افراد به طور معناداری (۰۳۱/۰P=، ۲۰۶/۵ = (۳۶،۳)F) افزایش پیدا می کند. همچنین در این مطالعه هیچ تغییر معناداری درخصوص شاخص بار کاری ذهنی (۹۰۲/۰P=) مشاهده نشد.  نتیجه گیری: بر اساس یافته های این پژوهش می توان چنین برداشت نمود، که رنگ آبی در کارکرد توجه پایدار کارمندان تاثیر مثبت دارد. از آنجایی که توجه پایدار نقش اساسی در فعالیت های مستمر اداری دارد، لذا می توان با مداخلات طراحی در محیط­های کاری، به بهبود کارکرد توجه پایدار و در نتیجه ارتقا کارآیی کارمندان و بهره وری سازمان ها دست یافت.

کلیدواژه ها:

virtual reality ، mental work load ، sustained attention ، color ، light ، واقعیت مجازی ، بارکاری ذهنی ، توجه پایدار ، رنگ ، نور