بررسی تطبیقی مدیریت ریسک جرم در سیاست جنایی اسلام و غرب

از دهه هشتاد میلادی با توجه به زیر سوال رفتن جنبش دفاع اجتماعی نوین در غرب و اعلان شکست سیاست جنایی متخذ از آن یعنی سیاست جنایی انسان مدار، شاهد شکل گیری رویکرد ریسک مدار در سیاست جنایی کشورها هستیم که با تغییر جهت از اصلاح و درمان مجرمین به سمت طرد و خنثی سازی آنان گام برداشته است . این رویکرد در غرب مبتنی بر مبانی چون نظریه نسبی بودن جرم دورکهیم ، دشمن مداری و عدم توجه به کرامت انسان، نظریه اصالت جمع بوده و هم چنین دارای نگاه اقتصادی به مساله بزهکاری است و ابزارهای آن در مقابله با بزهکاری به کیفر و پیشگیری وضعی منحصر می گردد حال آنکه در سیاست جنایی اسلام این رویکرد مبتنی بر مبانی متفاوتی همچون عدم نسبیت جرم، کرامت محوری ، رویکرد توازن در اصالت فرد و جمع ، قاعده اهم و مهم ، نظارت و کنترل از طریق نهاد خانواده و نهاد امر به معروف و نهی از منکر بوده و ابزارهای مقابله با بزهکاری در آن منحصر به کیفر و پیشگیری وضعی نیست و شامل تدابیر غیر کیفری و ارجحیت این تدابیر بر تدابیر کیفری و پیشگیری وضعی می باشد و از سوی دیگر در صورت توسل به کیفر به عنوان آخرین حربه ، این کیفر بر خلاف رویکرد غربی که دارای هدف ناتوان سازی است ، اهداف متفاوتی چون اصلاح و تربیت بزهکار، تضمین حقوق بزه دیدگان و حمایت از جامعه را دنبال می نماید.

کلیدواژه ها:

مدیریت ریسک جرم ، دشمن مداری ، سیاست جنایی اسلام ، کرامت محوری .