جایگاه قصد عقد نکاح در صحت عقد نکاح

عقد نکاح را می توان در میان عقود جاری در نظام حقوق اسلام و ایران، از جمله مهمترین عقود دانست ؛ زیرا عقد نکاح، اساس نهاد خانواده است و بسیاری از احکام خانواده بر آن مترتب می شود. عقد نکاه از جهات متعدد و متفاوتی مورد بحث فقها و صاحب نظران حقوقی قرار گرفته است ، اما از جمله مهمترین ابعاد بررسی عقد نکاح؛ موضوع »جایگاه قصد نکاح در صحت عقد نکاح« است . بطور کلی وجود قصد و کیفیت قصد در عقود از نظر فقه اسلامی ، موضوعیت داشته تا آنجا که عدم آن یا نقص در کیفیت آن می تواند موجب بطلان عقد مربوطه شود. هستند افرادی که از عقد نکاح، قصدی غیر از نکاح بالواقع دارند؛ مانند آنکه به قصد خروج از کشور یا انگیزه های مادی به نکاح تن داده و کوچکترین انگیزه ای برای نکاح واقعی و پایبندی به لوازم آن ندارند. اکنون دغدغه پژوهشی عبارت از آن که چنیین عقد نکاحی ؛ یعنی عقدی که فاقد قصد واقعی نکاح است می تواند از صحت لازم برخوردار باشد یا خیر. با تتبع در آراء فقهی معلوم می شود که اقوال متعددی در این باره موجود است . بعضی از فقها به بطلان و بعضی دیگر از فقهای امامیه به صحت چنین عقدی باور دارند. پژوهش حاضر بر اساس روش توصیفی - تحلیلی ، بعد از تضارب آراء موجود در این باره به این دریافت رسیده است که اراده ظاهری ، فرع بر اراده باطنی بوده و عقد نکاح بدون قصد واقعی باطل است .