مبانی قرآنی و روائی قاعده لاضرر و مصادیق ان درحقوق موضوعه

این مقاله درصدد بیان و اثبات اهمیت قاعده لاضرر در مورد حل معضلات مهم حقوق خانواده است ، که به واسطه آیات قرآن و روایات و بنای عقلاء مورد تایید قرار گرفته است . با توجه به روح شریعت که هرگونه سختی و مشقتی در آن نفی شده، نفی ضرر هم ناظر به این معنی می باشد و دامنه وسیع آن علاوه بر بخش عبادات و معاملات، حقوق خانواده را نیز شامل می شود، مانند :۱. سقوط ولایت در صورت امتناع ولی از تزویج سفیه ۲. خودداری شوهر از پرداخت نفقه ( ماده ۱۱۲۹ ق.م(۳. حق فسخ نکاح برای زوجه در صورت جهل به فقر زوج و ناتوانی از پرداخت نفقه ۴. طلاق زن در فرض غیبت شوهر ( ماده ۱۰۲۹ ق.م(۵. طلاق توسط حاکم ۶. سقوط حقوق حضانت طفل توسط مادر۷. منع اشتغال زن توسط شوهر (ماده ۱۱۱۷ ق.م( ۸. اختیار کردن مسکن علیحده زن (ماده ۱۱۱۵ ق.م(در حقوق اسلام اضرار به دیگری به موجب اصل » لاضرر« ممنوع می باشد.ضرورت جبران ضرر از بنای عقلا و سیره همه مردم می باشد. یعنی هر انسان در هر جای دنیا که باشد این نکته را درک می کند که ضرری را که شخصی به دیگری وارد می آورد باید جبران کند. با توجه به آیات قرآنی »۲۳۳ و ۲۳۱ سوره بقره«، »۶ سوره طلاق«، »۱۰۷ سوره توبه «، »۱۲سوره نساء« و حدیث لاضرر فی الاسلام که بر مدار نفی ضرر و ضرار هستند و احکام صادر کرده است ، هدف این احکام نفی ضرر و ضرار است و به صورت یک قاعده کلی قابل استخراج می باشد. و حقوق خانواده از این قاعده مستثنی نمی باشد.

کلیدواژه ها:

نکاح ، حقوق خانواده ، قاعده ، لاضرر