رویکرد تطبیقی به قرارداد احتمالی در حقوق ایران و انگلستان

قراردادهای احتمالی با توجه به تحولات اجتماعی، دارای مصادیق فراوان وکاربردی مانند قراردادهای بیمه، پیش فروش مصنوعات و غیره بوده و در جامعه رواج دارد. این قرارداد در حقوق ایران و در فقه تعریف نشده و در خصوص ماهیت و صحت آن اختلاف نظر وجود دارد؛ بعضی ازحقوقدانان این نوع معاملات را غرری و باطل و برخی دیگر نیزآن را مترادف عقد معلق، شانسی و عقد مسامحه ای دانسته و عده دیگ رصرفا مصادیقی مانند خرید و فروش میوه نارس بر روی درخت را از حکم بطلان معاملات غرری خارج می دانند؛ لیکن این نوع قراردادها درحقوق انگلیس مورد پذیرش واقع و قراردادی است که حداقل بخشی از آن مربوط به بروز یک حالت اضطراری یا احتمالی باشد. اثر این عقد در زمان انعقاد قرارداد منجزا ایجاد و طرفین تعهد متقابل دارند ولی وصول یکی از طرفین عقد یا هر دو طرف به اثر عقد، بستگی به بخت و اتفاق دارد و سود و زیان طرفین و میزان آن وابسته به حادثه محتمل در آینده است. با این وجود، قرارداد مذکور علیرغم شباهت با سایر عقود مشابه، از نظر مبانی و شرایط متفاوت بوده و عهدی و مستمر بودن از اوصاف آن می باشد و از طرفی غرر یک مفهوم عرفی است و عرف عقد یاد شده را غرری ندانسته و یا غرر آن را موثر نمی داند و نتیجتا قراردادهای احتمالی را صحیح و دارای اعتبار می باشد.

کلیدواژه ها:

قرارداد احتمالی ، شانس ، غرر ، صحت ، بطلان