آینده نگاری توسعه پایدار ایران در افق ۱۴۱۰ با رویکرد سناریوپردازی

بخش قابل توجهی از جامعه جهانی، توسعه پایدار را به عنوان یک چارچوب هوشمندانه جهت پیشگیری از چالش های آینده پذیرفته است. این جریان از حوزه محیط زیست آغاز و اینک به یک روند جهانی تبدیل شده که در قالب تعهدات جهانی، در دستورکار کشورها قرار گرفته است. رویکردهای مختلف حاکمیتی، اقتضائات جهانی، نقش آفرینی بازیگران متعدد و ...، ابهامات و عدم قطعیت های بی شماری را در آینده توسعه پایدار ایران رقم می زند. ازاین رو در این پژوهش، با بهره گیری از روش های آینده پژوهی، سناریوهای آینده توسعه پایدار ایران در افق ۱۴۱۰، تدوین و اولویت بندی شده و توصیه های سیاستی ناظر به سناریوهای اولویت دار، پیشنهاد می گردد. به منظور تعیین و دسته بندی عوامل، از مدل تحلیل لایه ای علت ها، برای تعیین عدم قطعیت ها از ماتریس تحلیل اثرات متقابل، جهت تدوین سناریوها از روش سناریوپردازی لایه ای و رتبه بندی سناریوها با استفاده از الگوی پیشنهادی نویسندگان انجام شده است. چهار عدم قطعیت کلیدی شامل رویکرد مبنایی در حاکمیت، تعهدات جهانی، امنیت و سیاست های کلی تعیین گردید. سناریوهای اصلی با نام های فرار از زندان، سیمرغ کوه قاف، دست های بسته و خواب بی جا، به عنوان محتمل ترین و باورپذیرترین سناریوهای آینده توسعه پایدار ایران شناخته شدند. در پایان، تقویت نهادهای مردمی درون گرا، شکل دهی ائتلاف های موازی بین المللی و منطقه ای، پیاده سازی سیاست های کلی، حفظ و ارتقاء امنیت پایدار و استقرار مدیریت یکپارچه، به عنوان توصیه های سیاستی پیشنهاد شدند.

کلیدواژه ها:

آینده پژوهی ، سناریونویسی ، توسعه پایدار ، الگوی اولویت بندی سناریوها ، تحلیل بازیگران