نام شناسی اشخاص در کتیبه های فارسی میانه و اشکانی

نام شناسی دانش مطالعه اسامی خاص است که از دیرباز در پژوهش های زبان های ایرانی مرسوم بوده با این حال، نام شناسی اجتماعی، مفهوم نسبتا تازه ای است و هنوز حوزه نوظهوری تلقی می شود؛ این اصطلاح، هم در زبان شناسی اجتماعی و هم در حوزه های دیگری همچون جامعه شناسی، مردم شناسی و جغرافیا کاربرد دارد. تا کنون بیشتر پژوهش ها به ریشه شناسی نامهای خاص در این کتیبه ها پرداخته است. هدف این پژوهش بررسی نام شناسی برخی نامهای خاص در کتیبه های فارسی میانه و اشکانی بر اساس نظریه ون لانگندونک است. بر اساس این نظریه، در گزینش نامهای خاص چهار مقوله قومیت، ملیت، مذهب و امور فراملی درنظر گرفته می شود. در این پژوهش، با توجه به ماهیت نامها، افزون بر مقوله های یادشده، مقوله نامهای اساطیری نیز به این تقسیم بندی افزوده شد. ابتدا گزیده ای از اسامی خاص در کتیبه های فارسی میانه و اشکانی گردآوری و سپس بر اساس مقوله های یادشده طبقه بندی شد. نتایج پژوهش نشان داد در این کتیبه ها نامهای اساطیری بیشترین بسامد را داشتند. سپس به ترتیب نامهای ملی، مذهبی بیش از همه به کاررفته است. این امر نشان می دهد براساس یکی از مهم ترین نظریه های نام شناسی اجتماعی، در جامعه ساسانی اسطوره نقش بسزایی داشته است.

کلیدواژه ها:

نام شناسی ، نظریه ون لانگندونک ، زبان شناسی اجتماعی ، زبان های ایرانی ، کتیبه های فارسی میانه و اشکانی ، جامعه ساسانی