بررسی تطبیقی روش تفسیری حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (مدظله العالی) و مفسران معاصر فریقین در حکمرانی قرآنی سوره برائت

تک تک آیات قرآن کریم به مثابه قوانین اساسی زندگی بشرند و این مهم در جایگاه تمدن سازی ایمان به معارف قرآن و عمل همه جانبه به آن، متضمن سعادت افراد و جوامع، و متعارض با منافع حاکمان ستمگر است. ازاین رو آنان همواره در تلاشند جوامع اسلامی و آحاد ملت مسلمان را در بی خبری از مفاهیم عمیق و نجات بخش قرآن قرار دهند. آیه الله خامنه ای مفسر معاصر قرآن با رویکرد عصری، سیاسی و اجتماعی است، که آراء تفسیری اش معطوف به مسائل حکمرانی قرآنی می باشد. پژوهش حاضر درصدد پاسخگویی به این سوال است که برون دادهای روش تفسیری آیه الله خامنه ای در حکمرانی قرآن در سوره برائت چیست و با دستاوردهای سایر مفسرین معاصر که رویکرد اجتماعی داشته اند، چه تفاوت هایی دارد. بررسی توصیفی تحلیلی این مسئله حاکی از آن است که نگرش سیاسی و اجتماعی آیه الله خامنه ای در تفسیر مراد‎ الهی تا بدانجاست که معرفی و تفکیک سوره های مکی از مدنی را با معیار قبل و بعد از تشکیل حکومت اسلامی پیش گرفت، تا فرق میان این دو زمان را با حکومت ورزی تعیین نموده، و با تطبیق مسائل پس از هجرت با مسائل انقلاب اسلامی، حکمرانی دینی رسول الله(ص)، معیاری برای مدیریت جامعه بر محور قرآن و دین قرار گیرد. توصیفات، داوری ها و دستورات پروردگار حکیم در سوره برائت شامل نمایش تجلی اقتدار کامل مسلمانان بر مشرکان، بیزاری از مشرکان پیمان شکن در مدینه، پرداختن به وقایع پس از فتح مکه، ماجرای جنگ تبوک و متخلفان آن، حج گزاردن مومنان، بازگشت از جنگ تبوک، حجه الوداع و ماموریت الهی پیامبر(ص) بر قرائت آیات برائت از مشرکان پیمان شکن در این مراسم، از جمله مباحث مهم سیاسی اجتماعی ناظر به حکمرانی قرآن در این سوره است، که از دید غالب مفسران فریقین مغفول مانده است.

کلیدواژه ها:

حکمرانی قرآنی ، سوره برائت ، آیه الله خامنه ای