بررسی و مقایسه مقامات عرفانی در شعر مولانا و جامی(بر پایه کتاب اللمع ابونصر سراج)

جستار پیشرو تحت عنوان «بررسی و مقایسه مقامات عرفانی در شعر مولانا و جامی (بر پایه کتاب اللمع ابونصر سراج)» به دنبال آن بوده است تا با روش تحلیلی و توصیفی، مقامات سلوک را در چارچوب تقسیمات کتاب «المع» مورد تحلیل و بررسی قرار داده و به این طریق تعریف و توصیفات مولانا و جامی را در یک مقایسه ضمنی به نظر خوانندهبرساند. آنچه از جستجوی انجام شده به دست آمد به اختصار عبارت از آن است که: انواع مقام بر اساس کتاب اللمع،تالیف ابونصر سراج طوسی، در سروده های مولانا و جامی قابل استحصال است. این مقامات عبارتند از: توبه، ورع، زهد،فقر، صبر، توکل، رضا یا تسلیم. هر دو ادیب عارف مقامات سلوک را با اقتباس و استفاده از مضامین قرآن کریم و گاهیحدیث مورد توجه قرار داده اند. از دیگر وجوه، تشابه بین این دو شاعر. معرفی مقامات یاد شده، عمدتا، در قالب تمثیلاست. از موارد تمایز نیز میتوان شکل بیان را برجسته کرد؛ به این معنا که زبان مولانا در تعریف و توصیف مقاماتشاعرانه و ادبیانه تر است، حال آن که زبان جامی با تاثیر از آموزه های اب نعربی در فصو صالحکم آمیخته با فلسفهاست. این نوع بیان خود به خود سروده های شاعر را دشوار و دیریاب کرده، به طوری که اگر خواننده با تعابیر واصطلاحات ابنعربی آشنا نباشد چندان نمی تواند سروده های وی را درک نماید.

کلیدواژه ها:

مقامات عرفانی ، اللمع ، شعر ، مولوی ، جامی