بررسی باقی مانده آفت کش ها در انگور و آبمیوه انگور در ایران: یک مطالعه مرور سیستماتیک و متاآنالیز

چکیده زمینه و اهداف: بررسی وضعیت باقی مانده آفت کش ها در محصولات کشاورزی امری مهم در راستای تضمین سلامت جامعه می باشد. مطالعه حاضر با هدف بررسی غلظت باقی مانده آفت کش ها در انگور و آبمیوه انگور در کشور در بازه ی زمانی سال ۲۰۰۰ تا آخر اکتبر ۲۰۲۲ میلادی انجام شد. مواد و روش ها: با جست و جوی کلمات کلیدی فارسی و انگلیسی در پایگاه های علمی Web of Science،PubMed، Scopus وGoogle Scholar، در بازه ی زمانی ۲۰۰۰ تا ۲۰۲۲ میلادی مطالعات مرتبط انتخاب شدند. پس از بررسی ۳۹۶ مطالعه، ۱۱ مطالعه انتخاب شدند. از نرم افزار Comprehensive Meta-Analysis جهت انجام متاآنالیز استفاده شد. به دلیل ناهمگنی داده های مطالعات وارد شده به پژوهش، مدل اثرات تصادفی برای تحلیل داده ها اتخاذ شد. رعایت ملاحظات اخلاقی در تمام مراحل انجام پژوهش مورد نظر قرار گرفت. یافته ها: نتایج نشان داد که میانگین غلظت باقی مانده ی دیازینون، اتیون، کلرپیریفوس، مالاتیون و اکسی دیمتون متیل در محصول انگور به ترتیب ۳، ۴/۴، ۳/۴، ۲/۵ و ۵۱۸/۵ برابر بیشینه حد مجاز باقی مانده ی این آفت کش ها در محصول انگور بود. میانگین غلظت باقی مانده ی سایر آفت کش های مورد بررسی کمتر از حد بیشینه باقی مانده ی آنها در محصول انگور بود. در رابطه با آبمیوه انگور نیز میانگین غلظت تمام آفت کش ها ی مورد بررسی از حد بیشینه مجاز باقی مانده ی آنها کمتر بود. نتیجه گیری: با توجه به اینکه میانگین غلظت پنج آفت کش در محصول انگور بیشتر از حد مجاز بود، برای کاهش باقی مانده سموم و تضمین کیفیت محصولات انگور و مشتقات آن، بهبود روش های سم پاشی و رعایت دوره کارنس محصولات توصیه می شود. کلمات کلیدی: باقی مانده ی آفت کش، انگور، بهداشت مواد غذایی، عامل خطر محیطی، ایران