فعالیت های سیاسی اسماعیلیه در افغانستان تا ظهور غزنویان

فرقه اسماعیلیه، یکی از شاخه های شیعه است که پس از وفات امام صادقm به وجود آمد. این فرقه، در نیمه دوم قرن سوم هجری، در شرق جهان اسلام؛ دست به فعالیت های سیاسی زدند. این پژهش در صدد پاسخ به این سوال است که فعالیت های سیاسی اسماعیلیه در شرق جهان اسلام چگونه بوده است؟ با توجه به منابع تاریخی، جنبش اسماعیلیه توانست به درون حکومت مقتدر صفاریان رخنه کند و آنان را شیفته ای این مذهب نماید اگرچه حاکمان صفاری هیچ وقت اسماعیلی بودنشان را بروز ندادند ولی دلایل و قراینی وجود دارد که مذهب اسماعیلی را پذیرفته بودند. اوج فعالیت سیاسی اسماعیلیه در زمان سامانیان بود که علاوه بر نفوذ به درون در بار سامانی و کشاندن نصر بن احمد به این مذهب، توانستند در شبه قاره هند در منطقه ملتان و منصوره حکومت شیعی اسماعیلی تشکیل بدهند. اما در زمان حکومت غزنویان اگرچه اسماعیلیه فعالیت های سیاسی داشتند و حسنک وزیر به جرم قرمطی بودن به دار آویخته شد ولی رو به افول بودند چنان‎که دولت های اسماعیلی ملتان و منصوره توسط غزنویان نابود شدند و در افغانستان و ماوراءالنهر نیز به شدت سرکوب شدند.

کلیدواژه ها:

شیعه ، اسماعیلیه ، افغانستان ، صفاریان و سامانیان بلخی