ارزیابی اقتصادی خسارات گردوغبار بر عملکرد محصولات کشاورزی در استان خوزستان

یکی از عوامل اثرگذار در کاهش عملکرد محصول، طوفان های گردوغباری می باشد. بر همین اساس، درمطالعه پیش رو تلاش شده است تا به ارزیابی اقتصادی خسارت طوفان های گردوغباری بر عملکرد محصولات کشاورزی در استان خوزستان پرداخته شود، عوامل موثر و میزان تمایل به پرداخت با استفاده از روش ارزش گذاری مشروط محاسبه شد، تا میزان و نقش هر عامل موثر بر احتمال تمایل به پرداخت تعیین گردد. نهایتا با استفاده از مدل های برآوردی، میزان خسارت تقریبی برای گروه های مختلف محصولات کشاورزی تعیین گردید.  اطلاعات مربوط به متغیرهای تحقیق از طریق پرسشنامه با مراجعه شهرستان ها و فصول مختلف استان خوزستان و برای سال ۲۰۱۸-۲۰۱۹ از کشاورزانی که درآمد مستقل داشتند تکمیل گردید. برای تعیین نمونه آماری مورد مطالعه از فرمول مایکل و کارسون (۱۹۸۹) استفاده شد که تعداد نمونه ۳۷۲ نفر به دست آمد و نمونه گیری با روش روش نمونه گیری خوشه ای استفاده شد. برای محاسبه خسارت کل تقریبی گردوغبار ها، ابتدا با استفاده از نتایج مدل لاجیت، تمایل به پرداخت ما هانه افراد جهت بهبود در کاهش خسارت بدست آمد. سپس تمایل به پرداخت سالانه هر یک از کشاورزان و کل استان محاسبه شد. نتایج روش ارزش گذاری مشروط به عنوان خسارت تقریبی گروه های مختلف محصولات به دست آمد، که برای محصولات جالیزی با ۶۱۶۲۸۰ ریال بیشترین و محصولات باغی با ۳۳۰۲۵۰ ریال کمترین تمایل به پرداخت را داشتند و بقیه محصولات به ترتیب شامل سبزیجات با ۵۸۳۲۰۰، غلات با ۵۳۴۴۰۰، حبوبات با ۴۸۳۵۲۰، علوفه با ۳۵۳۲۴۰ ریال، تمایل به پرداخت مورد انتظار برای یک ماه را داشتند. همچنین میزان خسارت گروه های محصولات غلات، جالیزی، سبزیجات، حبوبات، علوفه و باغی به ترتیب ۶۴۱۲ ، ۷۳۹۵ ، ۶۹۹۸ ، ۵۸۰۲ ، ۴۲۳۸  و ۳۹۶۳  هزار ریال در سال برای هر بهره بردار به دست آمد و نهایتا خسارت برآوردی برای بهره بردارن کل استان برای گروه های محصولات غلات، جالیزی، سبزیجات، حبوبات، علوفه و باغی به ترتیب ۳۸۷، ۳۸۴، ۲۷۵، ۱۲۷، ۱۲۶ و ۹۸ میلیارد ریال می باشد. در مجموع کل خسارت ۱۳۹۷ میلیارد ریال سالانه برای کل استان برآورد گردید، که در مقایسه با ارزش تولید بخش کشاورزی برای سال ۱۳۹۶، به اندازه ۲/۱ درصد می باشد و می توان گفت میزان خسارت مقدار چشم گیری می باشد که برای کنترل طوفان های گردوغباری، نیازمند اجرای سیاست های کنترلی مناسب بین المللی و داخلی ضروری است.

کلیدواژه ها:

الگوی لوجیت ، خسارت گردوغبار ، خوزستان ، گروه های محصولات کشاورزی