بررسی ساختار و خصوصیات سیستم ریشه ای ارقام گندم (Triticum aestivum L.) دیم تحت کاربرد منابع مختلف کودی

به­منظور بررسی تاثیر باکتری­های افزاینده رشد گیاه روی سیستم ریشه­ای گندم در شرایط دیم، آزمایشی به­صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه مرکز تحقیقات کشاورزی سرابله استان ایلام در سال زراعی ۹۹- ۱۳۹۸ اجرا شد. تیمار­های آزمایش شامل ارقام مختلف گندم (سرداری، کریم، کوهدشت و ریژاو) و منابع مختلف کودی شامل شاهد (عدم مصرف کود)، کود شیمیایی اوره (تامین ۵۰ درصد نیاز گیاه)، باکتری آزوسپیریلیوم + کود شیمیایی اوره تامین ۵۰ درصد نیاز گیاه)، باکتری ازتوباکتر + کود شیمیایی اوره (۵۰ درصد نیاز گیاه)، باکتری آزوسپیریلیوم + ازتوباکتر + کود شیمیایی اوره (۵۰ درصد نیاز گیاه) و تامین ۱۰۰ درصد نیاز گیاه با اوره بود. صفات مورد ارزیابی در این پژوهش شامل طول ریشه، وزن تر و خشک ریشه، حجم ریشه، سطح ریشه، قطر ریشه، طول مخصوص ریشه، تراکم طول ریشه، حجم مخصوص ریشه، تراکم بافت ریشه و چگالی سطح ریشه بود. بیشترین طول ریشه (۶/۱۱۵ سانتی­متر)، حجم ریشه (۳/۱۳ سانتی­مترمکعب)، سطح ریشه (۲/۱۳۷ سانتی­مترمربع)، طول مخصوص ریشه (۹/۴۶ سانتی متر طول ریشه بر گرم وزن خشک ریشه)، حجم مخصوص ریشه (۰۰۴۵/۰ گرم وزن خشک ریشه بر سانتی­مترمکعب حجم خاک)، تراکم طول ریشه (۲۱۴/۰ سانتی­متر طول ریشه بر سانتی­مترمکعب خاک)، تراکم بافت ریشه (۴/۳۲ گرم ریشه بر مترمکعب حجم خاک) و چگالی سطح ریشه (۵/۱۲۷ سانتی­متر مربع بر سانتی­مترمکعب) در رقم ریژاو × باکتری آزوسپیریلیوم + ازتوباکتر + ۵۰ درصد کود شیمیایی اوره نسبت به شاهد(عدم مصرف کود) و کمترین طول ریشه، حجم ریشه، سطح ریشه، طول مخصوص ریشه، حجم مخصوص ریشه، تراکم طول ریشه، تراکم بافت ریشه و چگالی سطح ریشه در رقم سرداری × شاهد (عدم مصرف کود) مشاهده گردید. با توجه به نتایج به­دست آمده در شرایط دیم، گندم رقم ریژاو با توجه به ساختار ریشه­ای گسترده و مناسب­تر در حضور باکتری آزوسپیریلیوم + ازتوباکتر عملکرد قابل قبولی را توانست به دست آورد، بنابراین می­توان این رقم را پیشنهاد داد.

کلیدواژه ها:

تراکم بافت ریشه ، تراکم طول ریشه ، حجم ریشه ، حجم مخصوص ریشه ، قطر ریشه