اثر ترکیبات مختلف کود نیتروژن با کمپوست بقایای نیشکر (Saccharum officinarum L.) و محل کشت بر رشد و عملکرد ذرت سیلویی (Zea mays L.) (S.C.۷۰۴) تحت تنش خشکی در خوزستان

به منظور بررسی واکنش ذرت سیلوئی (Zea mays L.) به محل کشت و نسبت های مختلف کود نیتروژن و کود کمپوست بقایای نیشکر (Saccharum officinarum L.) در شرایط تنش خشکی، آزمایشی مزرعه ای به صورت کرت های دو بار خرد شده در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در تابستان ۱۴۰۰ در مزرعه آزمایشی هنرستان کشاورزی شهرستان رامهرمز در استان خوزستان اجرا شد. عوامل آزمایشی شامل سه سطح آبیاری پس از تخلیه ۳۰ درصد رطوبت قابل دسترس، ۵۰ درصد رطوبت قابل دسترس و ۷۰ درصد رطوبت قابل دسترس در کرت های اصلی، پنج تیمار کودی شامل ۱۰۰ درصد نیتروژن، ۷۵ درصد نیتروژن + ۲۵ درصد کمپوست،۵۰ درصد نیتروژن + ۵۰ درصد کمپوست، ۲۵ درصد نیتروژن + ۷۵ درصد کمپوست و ۱۰۰ درصد کمپوست در کرت های فرعی و دو روش کاشت در راس پشته و کف جوی در کرت های فرعی فرعی بودند. تجزیه واریانس نشان داد که اثر سطوح تنش خشکی، کود شیمیایی و کود آلی و روش کشت بر صفات ارتفاع بوته، شاخص سطح برگ، طول بلال، قطر بلال، عملکرد خشک برگ، ساقه و بلال، عملکرد تر و خشک کل و نسبت بلال به کل معنی دار است. مقایسه میانگین اثر برهم کنش روش کشت و کاربرد کود نیتروژن و کمپوست بقایای نیشکر در شرایط تنش خشکی نشان داد که در شرایط آبیاری مطلوب (شاهد بدون تنش)، بیشترین عملکرد خشک کل (۲۵۸۴۷ کیلوگرم در هکتار) از ۱۰۰ درصد نیتروژن و کشت در کف جوی و کمترین (۱۵۷۲۵ کیلوگرم در هکتار) از ۱۰۰ کمپوست و کشت در راس پشته حاصل شد. در شرایط تنش خشکی ملایم، حداکثر عملکرد خشک کل (۲۰۱۹۳ کیلوگرم در هکتار) از ۵۰ درصد نیتروژن + ۵۰ درصد کمپوست و کشت در کف جوی و حداقل آن (۱۲۲۵۶ کیلوگرم در هکتار) از ۱۰۰ درصد کمپوست و کشت در راس پشته به دست آمد. همچنین در شرایط تنش شدید، بالاترین عملکرد خشک کل (۱۳۷۴۴ کیلوگرم در هکتار) از تیمار تلفیقی ۵۰ درصد نیتروژن + ۵۰ درصد کمپوست و کشت در کف جوی و کمترین آن (۱۰۲۴۲ کیلو گرم در هکتار) از ۱۰۰ کمپوست و کشت در راس پشته به دست آمد. نتایج نشان داد که تیمار تلفیقی ۵۰ درصد نیتروژن + ۵۰ درصد کمپوست نسبت به سایر تیمارها به ویژه در شرایط تنش خشکی (ملایم و شدید)، باعث افزایش عملکرد خشک کل علوفه ذرت شد و ثبات عملکردی بالاتری داشت. به طور کلی، کاربرد تلفیقی کود نیتروژن با کمپوست، با فراهمی عناصر غذایی، آزاد کردن تدریجی آن ها و نگهداشت رطوبت در خاک و کاشت در کف جوی با حفظ رطوبت بیشتر و ایجاد میکروکلیمای مناسب برای گیاه، موجب توسعه رشد، تعدیل تنش خشکی و افزایش عملکرد علوفه ذرت شده است.

کلیدواژه ها:

رطوبت قابل دسترس ، عملکرد خشک ، کاربرد تلفیقی ، کشت کف جوی