تبیین و سطح بندی عوامل موثر بر زیست پذیری با استفاده از رویکرد مدل سازی ساختاری- تفسیری و تکنیک میک مک (مطالعه موردی: کلان شهر تبریز)

پس از انقلاب صنعتی، با افزایش جمعیت شهرها و شکل گیری شهرهای میلیونی مسایل محیط زیستی فراوانی پیش آمد؛ طوری که رویکردهای متنوعی در مورد حفظ محیط زیست شهری همانند نظریه باغشهر، شهر سبز، شهر اکولوژیک و توسعه پایدار شهری در ادبیات برنامه ریزی شهری مطرح شدند که می توان آن ها را در راستای به وجود آمدن شهرهای زیست پذیر قلمداد کرد. امروزه برخورداری از ویژگی های زیست پذیری در شهرها برای رسیدن به توسعه پایدار در جامعه اهمیت فراوانی دارد؛ بنابراین پژوهش حاضر با رویکرد توصیفی- تحلیلی با استفاده از تکنیک مدل سازی ساختاری- تفسیری در پی آن بوده است که شاخص های موثر بر زیست پذیری کلان شهر تبریز را شناسایی، سطح بندی و در نهایت مدل مناسب با وضعیت زیست پذیری کلان شهر تبریز را ارایه دهد. در ابتدا شاخص های مورد نیاز پژوهش با استفاده از روش تحلیل محتوا، روش دلفی و مصاحبه با خبرگان در قالب ۳ بعد و ۱۳ شاخص شناسایی شد، در مرحله بعد با استفاده از تکنیک مدل سازی ساختاری- تفسیری وضعیت شاخص ها و سطح بندی آن ها انجام شد و در نهایت با استفاده از تکنیک میک مک نوع شاخص ها در قالب چهار نوع شاخص مستقل، وابسته، پیوندی و کلیدی شناسایی شدند. نتایج پژوهش بیانگر آن است که ۵ شاخص؛ توزیع عادلانه امکانات و خدمات زیرساختی، اشتغال مناسب و پایدار، توسعه حمل ونقل عمومی و پایدار، افزایش امنیت فردی و اجتماعی و توسعه آموزش عمومی به عنوان شاخص های کلیدی نقش بسیار مهمی در وضعیت زیست پذیری کلان شهر تبریز دارند، همچنین مهم ترین ابعاد اثرگذار بر زیست پذیری کلان شهر تبریز به ترتیب عبارتند از: اقتصادی، اجتماعی و محیط زیستی.

کلیدواژه ها:

زیست پذیری شهری ، کلان شهر تبریز ، مدل سازی ساختاری- تفسیری ، تکنیک میک مک ، روش دلفی