طبقه بندی آب شناختی تالاب های بین المللی ایران و دسته بندی آسیب پذیری آنها

فعالیت های انسان، آسیب پذیری تالاب ها را افزایش داده است. بیشتر تهدیدات تالاب ها در طبیعت ریشه آب شناختی دارند. تالاب ها را می توان به روش های گوناگونی بر اساس اکولوژی، آب شناسی، زمین شناسی و نیز اقلیم طبقه بندی کرد. آگاهی نسبت به آب شناسی تالاب و تاثیر بالقوه هر فعالیت بر روی سطح سفره آب زیرزمینی برای ارزیابی آثار محیط زیستی ضروری است. برای ارزیابی آسیب پذیری آب شناختی تالاب از فعالیت های انسانی، طرح طبقه بندی مورد نظر قرار گرفته است. در طبقه بندی تالاب به روش Gilvear and McInnes ، هر طبقه می تواند میزان آسیب پذیری آب شناختی تالاب ها را نشان دهد. در این مقاله، تالاب های بین المللی ایران به کمک آسیب پذیری آب شناختی آنها مورد ارزیابی کلی قرار گرفته است. از آنجایی که این طبقه بندی برای تالاب های داخلی مطرح شده است و در کشور ما تالاب های ساحلی/ دریایی نیز وجود دارند، سه طبقه جدید متضمن ورود آب دریا نیز معرفی شد. بدین ترتیب، طبقه تغذیه شونده از رودخانه (Rheotrophic) ۱۶ تالاب، طبقه تغذیه شونده از آب زیرزمینی (Minerotrophic) یک تالاب، طبقه تغذیه شونده از همه منابع آب (Omnitrophic) ۳ تالاب، طبقه دریایی (Marine) ۲ تالاب و طبقات ترکیبی دریایی- رودخانه ای Rheotrophic)-(Marine ۴ تالاب و رودخانه ای- دریایی Marine)-(Rheotrophic ۳ تالاب را از مجموعه ۲۴ تالاب بین المللی ایران به خود اختصاص داده اند. تالاب های منحصرا تغذیه شونده از بارش (Ombrotrophic) کمتر متوجه تهدیدها و آلودگی ها هستند. تالاب های Rheotrophic به تمام فعالیت های توسعه ای و آلودگی های آب به جز استخراج آب زیرزمینی از مناطق اطراف تالاب حساس هستند. تالاب های Minerotrophic بیشترین حساسیت را به آلودگی ناشی از باران اسیدی، تغییرات کاربری اراضی، برداشت آب زیرزمینی، تغییر جریان رودخانه و برداشت از آن، معدن کاوی و استخراج معدن دارند و تالاب های Omnitrophic به تمام فعالیت ها و آلودگی ها حساس هستند.

کلیدواژه ها:

طبقه بندی تالاب ها ، آب شناختی تالاب ، مدیریت تالاب ، آسیب پذیری تالاب ها ، تالاب های بین المللی ایران