مزیت ارزش های میراث صنعتی در حفاظت و توسعه گردشگری راه آهن سراسری ایران

چکیده ارزش ها از مباحث اصلی مرتبط با میراث فرهنگی است، میراث فرهنگی و طبیعی به واسطه وجود ارزش های متنوع همواره واجد لزوم حفاظت بوده اند، راه آهن سراسری ایران تعامل میان انسان با محیط طبیعی از طریق ابزار فناوری و صنعت بوده و تاثیرات مهمی را موجب گردیده است وجه اصلی این تحولات بیانگر تغییر و ایجاد ارزش های متنوع و گسترده به لحاظ اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، سیاسی، فضایی، کالبدی و به طورکلی ملموس و ناملموس بوده است. در مسیر توسعه های آتی حول راه آهن سراسری لزوم بازشناسی، معرفی و اولویت گذاری ارزش های میراثی از ملزومات حفاظت بشمار می آید و یکی از شیوه های موثر در پیشبرد این امر توجه به گردشگری راه آهن به عنوان یکی از اشکال موثر در حفاظت از میراث راه آهن سراسری ایران است. عدم آگاهی و شناخت نسبت به ارزش های میراث راه آهن توسط مدیران و ذی مدخلان و عدم امکان نقش آفرینی جوامع تهدیدی اساسی برای حفاظت و استمرار ارزش های میراث راه آهن آینده خواهد بود. ماهیت کیفی و آمیختگی ارزش های ملموس و ناملموس مستتر در میراث راه آهن هرچند معرفی و دسته بندی این ارزش ها را مشکل می نماید؛ اما اولویت سنجی ارزش ها و توجه به نقش کلیدی آن ها در ارائه طرح های مدیریت، توسعه و حفاظت از میراث راه آهن و پایداری گردشگری از اهمیت بنیادی برخوردار است. پژوهش حاضر با رویکرد توسعه ای به شیوه توصیفی - تحلیلی و پیمایشی با بازخوانی دیدگاه صاحب نظران و اندیشمندان رجوع به اسناد کتابخانه ای و منشورهای بین المللی با بهره گیری از مشاهده میدانی و استفاده از ابزار پرسش نامه و مصاحبه با ۶۰ نفر از متخصصان و کارشناسان مطلع به حوزه گردشگری و میراث فرهنگی مورد بررسی قرار گرفته و با استفاده از روش ANP نسبت به شناخت ، اولویت گذاری و امتیاز دهی میراث راه آهن براساس ارزش ها اقدام نموده است. دستاورد پژوهش اولویت بندی و دسته بندی جامع بوده که با تمرکز بر وجه اشتراکی حفاظت و گردشگری تدقیق شده است که اولویت اول چشم اندازها ، اولویت دوم به پل ها ، اولویت سوم به ایستگاه های راه آهن محور سراسری و اولویت چهارم وجوه ناملموس و اولویت پنجم تونل ها را شامل شده است و توصیه بر توجه مدیران، ذی مدخلان و تصمیم گیران در ارائه برنامه و طرح ها را برپایه این اولویت بندی بیان می دارد.

کلیدواژه ها:

واژگان کلیدی: حفاظت ، توسعه ، ارزش ، میراث راه آهن ، گردشگری راه آهن ، میراث صنعتی