پیش بینی تعارض های زناشویی براساس ذهنیت های طرحواره ای در افراد متاهل با نشانه های آسیب شناسی روانی

مقدمه: وجود آسیب­های روانی یکی از زمینه­های اصلی افزایش تعارض زناشویی افرد متاهل ایرانی در سه دهه اخیر بوده است. هدف پژوهش حاضر بررسی نقش ذهنیت های طرحواره ای در پیش­بینی تعارض­های زناشویی افراد با نشانه های آسیب شناسی روانی بود. روش کار: روش پژوهش حاضر توصیفی_همبستگی بود. جامعه ­آماری شامل افرادی بود که به دلیل تعارضات زناشویی به مراکز مشاوره روانشناختی شهر تهران در شش ماهه دوم سال ۱۴۰۱ مراجعه کرده بودند. تعداد ۳۱۰ نفر به روش نمونه­گیری در دسترس به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل نسخه تجدید نظر شده چک لیست ۹۰ نشانه ای (SCL-۹۰) دراگوتیس و همکاران (۱۹۹۵)، پرسشنامه ی ذهنیت های طرحواره ای (SMI)  یانگ و همکاران (۲۰۰۷) و پرسشنامه تجدید نظر شده تعارضات زناشویی (MCQ-R) ثنایی (۱۳۸۷) بود. برای تحلیل داده­­ها از روش رگرسیون چندگانه در نرم­افزارهای SPSS نسخه ۲۵ استفاده شد. یافته­ها: نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که ذهنیت­های سالم (۰۰۱/۰=P و ۴۸/۰-=β) پیش­بینی کننده منفی و ذهنیت کودک آسیب دیده (۰۰۱/۰=P و ۳۰/۰=β) پیش­بینی کننده مثبت و معنادار تعارض­های زناشویی است. برای ذهنیت مقابله­ای ناسازگار (۱۶/۰=P و ۰۷/۰=β) و والد نارکارآمد (۰۸/۰=P و ۰۹/۰-=β) نتایج معنادار نبود. مقدار همبستگی چندگانه متغیرهای پیش­بین با متغیر ملاک برابر با ۵۹/۰ بود و ذهنیت­های طرحواره­ای قادر به پیش­بینی ۳۵/۰ از واریانس متغیر تعارض­های زناشویی بودند. نتیجه­گیری: پیشنهاد می­شود که روان­شناسان برای بهبود تعارض­های زناشویی افراد با نشانه های آسیب شناسی روانی به نقش ذهنیت­ها طرحواره­ای توجه نمایند.

کلیدواژه ها:

marital conflicts ، schema modes ، psychopathology symptoms ، تعارض ­های زناشویی ، ذهنیت های طرحواره ای ، نشانه های آسیب شناسی روانی