واکاوی رویکردها و سیاست های دو دهه مداخله در بافت های فرسوده شهری تهران مبتنی بر نظریه زمینه ای

فرسودگی و زوال شهری یکی از مسائل جدی و پدیده های غیرقابل اجتناب است که مدیریت شهری در بسیاری از شهرهای جهان، الگوواره ها و سیاست های گوناگونی برای تعدیل این پدیده و پیامدهای آن به کار گرفته اند. لذا سوال اصلی این پژوهش در این زمینه این است که کدام یک از رویکردها و سیاست ها در احیای بافت های فرسوده و ناکارآمد شهری موفق ارزیابی شده است؟ و سیاست بهینه در روند مداخله در نوسازی بافت فرسوده شهری تهران چگونه است؟. هدف اصلی پژوهش مطالعه رویکردها و مداخلات به منظور شناخت رویکردهای غالب و تاثیرگذار در زمینه نوسازی و بهسازی بافت های فرسوده شهری بوده و تعیین سیاست و رویکرد بهینه در مداخله بافت های فرسوده شهر تهران بر اساس تجربیات به عنوان فرعی دنبال شده است. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی بوده و از نظریه زمینه ای (Grounded Theory) که روشی کیفی بوده در این پژوهش استفاده شده است. ابزار جمع آوری داده ها و اطلاعات، مصاحبه عمیق با متخصصین بوده و از نرم افزار Maxquda جهت تجزیه وتحلیل اطلاعات استفاده شده است. تنظیم تئوری زمینه ای برای دو دهه مداخله در بافت های فرسوده شهری تهران تحت تاثیر چهار شرایط علی، زمینه ای، تداوم و پیامدها بوده که هرکدام از این شرایط شامل زیرمجموعه هایی است که به طور مستقیم یا غیرمستقیم تاثیرگذاری داشته اند. یافته های پژوهش نشان می دهد که هیچ یک از رویکردهای مداخله، فرایند کاملی نبوده و دارای نواقصی جهت تحقق اهداف بوده است. نهایتا رویکرد و سیاست بهینه برای مداخله بافت فرسوده بر مبنای تئوری زمینه ای با عنوان اختصاری «نوسازی متوازن» شکل گرفته که از ویژگی های آن می توان به مشارکت مردم، هزینه کرد مدیریت شهری برای تملک جهت تامین خدمات و املاک دارای تعارض و یکپارچگی اجرای سیاست ها در سازمان های متولی (خودمحور نبودن) اشاره کرد.

کلیدواژه ها:

سیاست گذاری شهری ، بافت های فرسوده ، نظریه مبنایی ، گرندد تئوری.