بررسی ریسک خطر و ویژگی های میکرو پلاستیک ها در لجن تصفیه خانه های فاضلاب شهر زاهدان

مقدمه: در دهه های اخیر آلودگی محیط زیست به میکرو پلاستیک ها به یکی از نگرانی های مهم متخصصان این حوزه تبدیل شده است. روزانه تعداد زیادی میکرو پلاستیک از طریق پساب تصفیه خانه های خانگی و صنعتی و یا از طریق دفع غیراصولی پسماند به محیط زیست وارد می شود. آلاینده هایی مانند هیدروکربن های آروماتیک چند حلقه ای، آفت کش های ارگانیک کلردار، بی فنیل های پلی کلرهو فلزات سنگین می توانند به راحتی روی چنین میکرو پلاستیک هایی جذب شوند و اثرات سوئی بر محیط زیست بگذارند. همچنین، در صورت بلعاین میکرو پلاستیک ها توسط حیوانات، اثرات سوئی بر رشد و تولیدمثل آن ها می تواند داشته باشد؛ بنابراین هدف از این مطالعه بررسیفراوانی، شکل، اندازه، رنگ، نوع پلیمر سازنده و ارزیابی ریسک خطر میکرو پلاستیک در لجن تصفیه خانه های شهر زاهدان می باشد.روش کار: در این مطالعه، از لجن ۳ تصفیه خانه فاضلاب شهر زاهدان نمونه برداری انجام شد. نمونه های ۵ کیلوگرمی لجن از الک هایاستیل ضدزنگ ۲۰۰۰ میکرومتر، ۵۰۰ میکرومتر، ۲۵۰ میکرومتر و ۲۵ میکرومتر عبور داده شد و فرآیند هضم توسط محلول پراکسیدهیدروژن %۳۰ انجام شد. در مرحله ی بعدی برای جداسازی میکرو پلاستیک ها، بر اساس چگالی، از نمک سدیم کلراید استفاده شد. برایبررسی مورفولوژی سطح میکرو پلاستیک ها از آنالیز FESEM و برای تعیین نوع پلیمر سازنده ی آن ها از آنالیز FTIR استفاده شد.نتایج: فراوانی ذرات میکرو پلاستیک در لجن تصفیه خانه های موردبررسی از ۹۵ N⋅Kg-۱تا ۷۱ N.Kg-۱ و اندازه ذرات میکروپالستیک از ۲۵ میکرومتر تا ۵۰۰ میکرومتر متغیر بود. بیشترین فراوانی رنگ میکرو پلاستیک در لجن های موردبررسی، رنگ شفاف وبیشترین شکل مشاهده شده، شکل فیبری بود. غالب ترین پلیمر سازنده میکرو پلاستیک ها در لجن تصفیهخانه های مورد بررسی،پلی اتیلن ترفتالات (PET) بود. بیشتر پلیمرهای یافت شده در پساب تصفیه خانه فاضلاب بیمارستان دارای ریسک خطر بالاتری نسبت به میزان استاندارد به دست آمده از سایر مطالعات می باشند.نتیجه گیری: با توجه به تعداد و ریسک خطر پلیمرهای یافت شده، اتخاذ روش های مدیریتی جامع جهت کاهش مصرف میکروپلاستیک ها و حذف آن ها از پساب خروجی تصفیه خانه های فاضلاب و در نتیجه جلوگیری از ورود چنین میکرو پلاستیک هایی بهمحیط زیست می تواند به مقدار زیادی از اثرات میکرو پلاستیک ها به محیط زیست بکاهد.