نظام جنس دستوری در گویش جوشقانی

در این پژوهش نظام جنسیت دستوری در گویش جوشقانی، یکی از گویش های مرکزی ایران، بررسی شده است. ابتدا، ضمن تعریف جنسیت دستوری به بیان پیشینه و مبانی نظری پژوهش پرداخته شده است. داده های این پژوهش از گویش وران بومی و از گفتار افراد بی سواد و یا کم سواد ضبط شده و پس از طبقه بندی آنها بر اساس رویکر رده شناختی کوربت(۱۹۹۱ و ۲۰۰۷) تحلیل شده اند. جنسیت دستوری در این گویش شامل یک تمایز دوگانه مذکر و مونث در تمامی اسم ها می باشد که با اضافه کردن وند –æ در اسم مذکر و –e در اسم مونث ظاهر می شود. تظاهر ساختواژی جنسیت تنها در سوم شخص مفرد صورت می گیرد و در دیگر اشخاص جنسیت ظاهر نمی شود. جنسیت در این گویش به جانداران اختصاص ندارد و اسامی بی جان و اشیاء نیز نشانه جنسیت دارند.در این پژوهش هم چنین به معیارهای تعیین جنسیت برای غیرجانداران پرداخته شده است. برخی از معیارها مانند اندازه اشیاء، همراهی مفهومی، جنسیت افسانه ای و نیز معیارهای آوایی در تعیین جنسیت در این گویش نقش دارند. در رده بندی زبان ها از لحاظ جنسیت، این گویش در زمره زبان هایی قرار می گیرد که از دو نوع جنسیت مذکر و مونث برخوردارند که تنها در اسم مفرد ظهور پیدا می کند و در صورت های جمع، اسم از نشانه جنسیت برخوردار نیست. در این گویش جنسیت خنثی وجود ندارد. بنابراین، این گویش دارای نظام همگرا در جنسیت دستوری است. این مقاله به بررسی جهانی های گرینبرگ در مورد جنسیت نیز می پردازد و نشان می دهد که همه جهانی های تلویحی گرینبرگ در مورد جنسیت در این گویش صادق است.

کلیدواژه ها:

رده شناسی