خوانش عناصر هنر اسلامی ارگ دارالخلافه ناصری از منظر فلسفه صدرالمتالهین

صدرالمتالهین، یکی از بزرگترین فلاسفه ایرانی قرن یازدهم قمری بوده که کتب ارزشمندی در باره فلسفه نوشته است. اعتقادات ایشان به پیروی از آموزه های معزالدین الله، بر آن باور است که وحی که کلام ایزدی است، باید به گونه ای نزول یابد که طبقات متسلسل عقل، مثال و ماده را بگذرانند و سپس به شکل سخن درآیند و توجه به این نکته که پایه و اساس تفکر وی نه تنها بر پایه ی اسلام، بلکه بر پایه فرهنگ ایرانی نیز بوده است، اهمیت فراوان پیدا می کند. اصطلاح "فرم" در هنر و ساخت اهمیت فراوانی دارد که می توان آن را با سه معنی مختلف معرفی کرد؛ گاهی معنی قالب را می دهد، گاهی شکل و گاهی روابط بین اشکال را نشان می دهد که با ظاهر و باطن همراه است که از دیدگاه ملاصدرا تعادل و توازن بین عقلانیت و ذهنیت، هنر را می سازد. هنری که به واسطه روح انسانی و فرمان الهی، هم زمان صاحب دو عالم ظاهر و باطن است، مطابق با ماهیت خلقت. امروزه، به اشتباه فرض می شود که ساختارهای منظم و پیروی اصول زیبایی شناختی در ابعاد هنری جامعه اسلامی، تنها در عصر صفوی صورت گرفته اند که در مقاله حاضر، با مطالعه ی فلسفه ی صدرایی و براساس منطق قیاسی و روش تعقلی یا سنتی فلسفه جهان اسلام، به این موضوع پرداخته شده است.

کلیدواژه ها:

فلسفه ی اسلامی ، کاخ گلستان ، ملاصدرا ، هنر اسلامی.