کاربرد تلمیحات و تشبیهات تلمیحی در خمسه نظامی

تلمیح در ادبیات کاریردهای فراوانی دارد از تلمیحات برای مقایسه، برتری دادن و اغراق میان دو چیز استفاده می کنند تا بتوانند مفهوم مورد نظر خود را با توجه به آشنایی قبلی مخاطب با موضوع به طور کامل برسانند بدون آنکه نیاز به اطناب باشد. نظامی تلمیحات را در هنگام مدح ممدوح در آغاز کتاب، توضیح شخصیت های داستان و ... در طی منظومه ها در برابر شخصیت ها و داستان های اساطیری و تاریخی در قالب آرایه تشبیه استفاده کرده است و در جاهایی بعد از مقایسه، به برتری دادن ممدوح و مکان مورد نظر پرداخته و از آرایه تشبیه تفضیلی بهره گرفته است و در ادامه به اغراق و بزرگ نمایی کشیده شده است. با توجه به مطالب گفته شده هدف بیان کاربرد تلمیحات است لذا از شرح مفصل هر تلمیح پرهیز شده و کاربرد تلمیح را در سه دسته مورد بررسی قرار گرفته است. الف) مقایسه. ب) برتری و پارادوکس. ج) برتری و اغراق و برای هر کدام نمونه هایی را ذکر شده است.

کلیدواژه ها:

تلمیح ، تشبیه تلمیحی ، کاربرد تلمیحات ، خمسه نظامی ، مقایسه در آثار نظامی