تحلیل شناختی »استعاره و انواع آن« در گفتمانهای سیاسی - اجتماعی منتخبی از رمانهای دهه ۱۳۵۷-۱۳۷۰ بر اساس نظریه جورج لیکاف و مارک جانسون

در مطالعات ادبی استعاره را رکن اساسی خلاقیت و نمود و یژه فردیت هنری مولف می شمارند. استعاره می تواند در بافت های اجتماعی گوناگون به وسیله نویسندگان به کار رود تا کارکردهایی در جهت حمایت از گزاره های بنیادین و باورهای یک ایدئولوژی و یا نظرگاه خاص ایفا کند. هر بافت اجتماعی در بردارنده ایدئولوژی غالب و چندین ایدئولوژی مغلوب است. در نبرد میان این ایدئولوژی ها در بافتهای اجتماعی استعاره ها : نقش مهمی دارند. جورج لی کاف و مارک جانسون (۱۹۸۰) ضمن طرح مباحث زبان شناسانه و فلسفی درباره استعاره و ماهیت آن تعریف متفاوتی از این پدیده عرضه کردند استعاره درک و تجربه چیزی بر اساس چیز دیگر است. آنها دیدگاه سنتی را به چالش کشیدند.رمان های معاصر، از جمله رمان سنگ و زمستان بلند ،جزیره سرگردانی و دو منظره ،به دلیل برخورداری از زبان استعاره مدار و نزدیکی زبانشان به قطب استعاری و همچنین به دلیل فارغ بودن از محدودیتهای حاکم بر برخی از انواع رسمی ادبیات مانند شعر و نثر فنی قدیم دارای تناسب و ظرفیت بیشتری برای کاربرد این نظریه در نقد هستند. پژوهش حاضر پژوهشی : نظری است که در آن از روش کتابخانه ای استفاده شده و داده های آن بر اساس روش توصیفی - تحلیلی بررسی شده اند. برای این امر رمان سنگ و زمستان بلند پارسی پور، جزیره سرگردانی دانشور و دو منظره علیزاده، به دقت مطالعه و تمامی استعاره های به کار رفته در آن استخراج شد؛ سپس برای مشخص شدن حوزه مفهومی مورد استفاده در ساخت و فضاهای ذهنی آن ها تمامی استعاره ها مورد توصیف و تحلیل قرار گرفت طبق یافته های به دست آمده به طور کلی می توان گفت در همه استعاره های ساختی استفاده از حوزه های مفهومی در ساخت استعاره و انتقال معانی خاص به مخاطبین به صورت هدفمند صورت گرفته است.

کلیدواژه ها:

استعاره مفهومی و انواع آن سگ و زمستان باشد ، جزیره سرگردانی دوم ، ظره گفتمان های سیاسی اجتماعی ، نظریه لیکاف و جانسون