بسط گرایی در فرآیند طراحی معماری ؛ عاملی جهت توسعه ی پایدار در طراحی براساس اندیشه ی صدرایی ۱

با توجه به اینکه مکاتب مختلف فلسفی اعم از نوگرا، فرانوگرا و ساختارشکن غالبا معرفت شناختی اند تا هستی شناختی ؛ لذا مبانی شان مطلق گرا، نسبی گرا و شکاکانه است و بر این اساس فرآیند طراحی حاصل از آنها ممکن است به یک کمال مطلق و یا نسبی نزدیک و یا اصلا قائل به کمالی نباشند؛ و حتی مبانی هستی شناسانه ی این مکاتب در فرآیند طراحی اعم از سادگی ویکپارچگی ، پیچیدگی والتقاط و ابهاموتناقض است که اولی وحدت گرایی و سلطه بر طبیعت ؛ دومی کثرتپذیری و هماهنگی با طبیعت ، تاریخ و جامعه ؛ و سومی کثرت گرایی و ضدیت با جریان تاریخ و جامعه را به ارمغان آورده است . این پژوهش با ترکیبی از متدولوژی استدلال منطقی و تحلیل محتوای کیفی و نیز با هدف حصول روشی معرفت شناسانه و هستی شناسانه در معماری برخواسته از فلسفه ی صدرایی ، در ابتدا مروری بر فرآیندهای طراحی معماری موجود دارد تا جایگاه توسعه در آنها مشخص گردد؛ سپس با ارائه ی مبانی ملاصدرا در مباحث ادراک و نفس ، نسبت به مسیر و جهت گسترش و بسط مراتب ادراک و وجود، جهت تطبیق با مولفه های فرآیند طراحی ، معرفت حاصل نموده و در گام آخر ازمنظر هستی شناسی ، با استفاده از قاعدهی بسیط الحقیقه ی ملاصدرا، جایگاه بسیط حقیقی را در انتهای فرآیند تعیین می نماید و در پایان به این نتیجه دست می یابد که بساطت نفس نسبت به قوای مادونش ، محاط در بساطت »واجب الوجود« نسبت به کل نظام هستی ست ا و از آنجا که معماری نیز فعل قوای نفس ازجمله قوهی خیال می باشد؛ محاط در بساطت نفس مطرح می گردد؛ لذا به روند افقی مدلهای فرآیندطراحی موجود، سیری عمودی از عالم ماده به خیال و عقل می بخشد و از این طریق می توان به فرآیندی پایدار از منظر هستی شناسی در طراحی دست یافت .

کلیدواژه ها:

فرآیندطراحی معماری ، توسعه پایدار ، ملاصدرا ، بسط گرایی