مقدمه: در سال های اخیر روند رو به رشد طوفان های گرد و غبار در کشور
ایران اثرات گسترده ای بر سیستم نظامسلامت و
سلامت عمومی افراد در معرض گذاشته است. در
ایران مطالعات پراکنده ای در این راستا با هدف بررسیخطرات بیماری زایی و مرگ و میر مرتبط با طوفان های گرد و غبار انجام شده است. این مطالعه با هدف تجمیع ایناثرات در راستای نتایجی روا و پا یاتر برای برنامه ریزان، سیاست گذاران و محققان و اقدامات مناسب برای کاهش آسیبو آمادگی در برابر این مخاطره انجام شد.روش کار: مطالعه ی مروری نظام مند حاضر با جستجوی فارسی و انگلیسی بر حسب نوع پایگاه در پایگاه های اطلاعاتیمعتبر داخلی SID ، Magiran ، Irandoc ، civilica و علم نت و بین المللی Scopus و PubMed وEMBASE و Web of science و Cochran با استفاده از کلیدواژه های تعیین شده مرتبط تا دی ماه ۱۴۰۲ انجامشد. همچنین وب سایت Google-Scholar و برخی پایگاه های خاکستری نیز در این راستا مورد جستجو قرارگرفت. غربال مطالعات توسط دو محقق بصورت جداگانه، ابتدا بر اساس عنوان و خلاصه مقالات و سپس بر اساسخواندن متن کامل مقالات و ارتباط آنها با اهداف مطالعه و معیارها ی ورود و خروج مطالعه انجام شد. ارزیابی کیفیت مقالات بر اساس چکلیست ) CASB ( صورت گرفت. در این مطالعه از دستورالعمل پریزما جهت بررسی و گزارشاستاندارد مطالعات مروری نظام مند استفاده شد) PROSPERO Registration Code: CRD۴۲۰۲۱۲۸۴۲۸۷ . )یافته ها: از میان ۲۰۰۶ مطالعه جستجو شده، ۱۲ مقاله پس از حذف موارد تکراری و غیر مرتبط مورد ارزیابی نهایی واستخراج داده ها قرار گرفت. در اکثر مطالعات رابطه ی معنی داری بین رخداد طوفان گرد و غبار با افزایش خطر مرگو میر و بیماری ها گزارش شده بود. این موارد شامل افزایش خطر مرگ ومیر ناشی از علل (قلبی عروقی، تنفسی ومرگو میر روزانه) و افزایش خطر بستری به دنبال بیماری در سیستم های (قلبی عروقی ، تنفسی، حمله ایسکمیک مغزی،بیماری مزمن انسدادی ریه، کویید ) بود.نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که بین طوفان های گرد و غبار و افزایش خطر سلامتی در
ایران رابطه معنیداری وجود دارد، لذا با توجه به روند رو به رشد عوامل زمینه ساز طوفان های گرد و غبار در منطقه خاور میانه، نظامسلامت با ید در راستای کاهش آسیب و افزایش آمادگی در برابر ا ین مخاطره طبیعی برنامه ریزی گسترده ای انجامدهد.
