فلاح و موکشه در آرای امام خمینی(ره) و شنکره

فلاح و رستگاری در آرای امام خمینی(ره) با عنایت به آیاتی که در این باب در قرآن کریم آمده، با دو رکن مهم معرفت و عمل پیوند یافته و از سوی دیگر تحت تاثیر اندیشه توحیدی ایشان رنگ ویژه ای گرفته است. تزکیه نفس، تقوای الهی و تسلیم در محضر حق واحد و مطلق، از مقوله عبودیت مخلصانه است که در آرای امام، منهاج فلاح و رستگاری محسوب می شود و دل کندن از هرچه جز اوست و دل سپردن به او، عین نجات و فلاح به شمار می آید. اقوال و آرای «شنکره»Šankara)) حکیم و عارف نامدار قرن ۸ و ۹ میلادی و بنیان گذار مکتب ادویته ودانته (Advaita-Vedanta) نیز در باب «موکشه» (ašMok) و نجات کاملا مبتنی بر وحدت وجود بوده و مستلزم دل کندن از جهان موهوم می باشد. در آرای شنکره مقوله معرفت به اصل یگانگی برهمن و آتمن، رکن مهمی است که موکشه در گرو آن می باشد؛ عمل نیک نیز گرچه در برخی اقوالش مدنظر قرار گرفته، اما در کل از جایگاه مهمی - دست کم برای صاحبان اندیشه و معرفت که در سطوح بالایی از ادراک قرار گرفته اند - برخوردار نمی باشد.

کلیدواژه ها:

فلاح ، موکشه ، حق واحد ، معرفت ، عمل ، عالم محسوس