باورهای عرفانی شیخ صفی الدین اردبیلی در کتاب صفوه الصفا

کتاب«اسس الموهب السنیه فی مناقب الصفویه» معروف به«صفوه الصفا»، که توسط درویش توکل معروف به ابن بزاز اردبیلی از مریدان شیخ صدرالدین پسر شیخ صفی و به دستور وی تالیف شده است، اصیل ترین و ناب ترین اطلاعات را در مورد احوال، اقوال، کرامات و سجایای اخلاقی منسوب به شیخ صفی الدین اردبیلی در اختیار قرار می دهد. با این وجود این کتاب به طور مستقل به بررسی باورهای عرفانی شیخ صفی نمی پردازد. اما از مجموع مطالب این مقاله و از نتیجه ی مطالعه و بررسی کتاب صفوهالصفا می توان چنین استنباط کرد که؛ شیخ صفی الدین اردبیلی صاحب شخصیت والای عرفانی در طول تمام حیات خود بوده که نشانه های این عرفان را می توان از آغاز دوران ابتدایی حیات وی، دوران مریدی و خدمتگزاری اش به شیخ زاهد گیلانی، درآمدنش به طریقت زاهدیه، دوران شیوخی خود در طریقت صفویه و دوران سلطنت حاکمان صفویه مشاهده کرد. مطالعه ی کتاب صفوهالصفا معلوم می دارد که این کتاب را می توان با وجود انتقاد هایی که به آن وجود دارد، به مثابه ی مقامات عرفانی و هم ردیف با کتب ارزشمندی چون اسرارالتوحید و مناقب العارفین و تذکره های عرفانی به حساب آورد. بر این اساس با مطالعه ی دقیق این کتاب که هدف اصلی این مقاله است، می توان باورهای عرفای شیخ نظیر وجد، سماع، ریاضت، زهد، ورع، عشق و... را از لابه لای خطوط و مفاهیم آن به دست آورد. مقاله از روش تحلیلی و توصیفی و با راهبرد کیفی که از طریق کتابخانه ای صورت گرفته است، بهره برده است.

کلیدواژه ها:

باورهای عرفانی ، شیخ صفی الدین اردبیلی ، صفوه الصفا ، عرفان