بررسی مولفه های موثر بر امنیت در فضای شهری با تاکید بر بوم های بیابانی(نمونه مورد مطالعه: اقلیم بیابانی استان اصفهان)

امنیت یکی از اساسی ترین نیازهای انسانی و در محیط های شهری یکی از مهم ترین عوامل موثر بر حضورپذیری شهروندان و گردشگران و به تبع آن عامل رونق و پویایی شهر است. امنیت خود دارای مولفه هایی است که شرایط تحقق آن را در فضای شهری مهیا می کنند. یکی از این مولفه ها که به طور مستقیم و غیرمستقیم با امنیت فضای شهری در ارتباط است؛ اقلیم می باشد. بوم های بیابانی که بیشتر در معرض آسیب هستند، نسبت به سایر محیط های طبیعی بیشتر نیازمند توجه می باشند. استان اصفهان به دلیل قرارگیری در فلات مرکزی ایران دارای اقلیم گرم و خشک و بوم بیابانی است. از این رو پژوهش حاضر با هدف تجمیع مولفه های امنیت و اقلیم در بوم بیابانی به گردآوری اطلاعات به روش کتابخانه ای پرداخته و با استخراج و مقایسه عوامل محیطی موثر بر امنیت با مولفه های موثر بر آسایش اقلیمی در بوم بیابانی استان اصفهان به ارائه راهکارهای طراحی فضای شهری امن در بوم های بیابانی پرداخته است. یافته های پژوهش حاضر بیانگر آن است که فرم و اندازه، سازماندهی فضایی و کاربری و غنای حسی، سه مولفه محیطی موثر بر امنیت فضای شهری هستند که یکی از شاخصه های آن آسایش اقلیمی است. از سوی دیگر فرم، مقیاس، جهت گیری، سلسله مراتب، مواد و مصالح، تزئینات، و نور از عوامل کالبدی موثر بر معماری در بوم های بیابانی هستند. یافته های پژوهش همچنین نشان می دهد که عواملی نظیر تراکم و فشردگی فضاها، وجود نشانه های طبیعی، بکارگیری مناسب بازشوها، رعایت سلسله مراتب، استفاده از مصالح بوم آورد و هماهنگ با بافت شهر و نورگیری و جهت گیری مناسب بناها بر امنیت فضای شهری بوم های بیابانی موثرند.

کلیدواژه ها:

امنیت ، اقلیم گرم و خشک ، فضای شهری ، بوم بیابانی ، طراحی محیطی.