تحلیل فضایی الگوی مصرف انرژی بخش خانگی در محلات شهر بیرجند

انرژی و الگوی مصرف آن ازجمله موضوعات اساسی مرتبط با توسعهپایدار است. دریک شهر، بخش مهمی ازتفاوت در الگوی مصرف انرژی را فرمشهر و ویژگهای مکانی آن تبیین میکند. براین اساس، مطالعه حاضر درصدداست با تکیه بر روشهای تحلیل فضایی، الگوی مصرف گاز در بخش خانگی شهر بیرجند را مورد سنجش قرار دهد. مطالعه از نوع توصیفی-تحلیلی و متغیرهای تحقیق شامل ۱)مصرف انرژی، ۲)جمعیت، ۳)کیفیتابنیه، ۴)قدمتبنا، ۵)وسعت قطعات، ۶)نمایساختمان و ۷)فرم شهری میباشد. محدوده مورد مطالعه نیز شامل۵۳۵۳ قطعه مسکونی، در ۵ محله شهر بیرجند باویژگیهای متفاوت کالبدی، اجتماعی-اقتصادی است. درگام اول پس از جمعآوری دادههای مرتبط با مصرف گاز بهتفکیک واحدهای مسکونی، اقدام به تشکیل پایگاهاطلاعاتمکانی درمحیط ArcGisگردید. همچنین در این پایگاه ویژگیهای کالبدی هر قطعه نیز جمع آوری شد. در ادامه با بهرهگیری از روشهای آمارکلاسیک (ضریب همبستگی، تحلیل واریانس وآنتروپیشانون) و روشهای آمارفضایی(نظیر مدلهای تراکمی، موراندوطرفه وخودهمبستگی فضایی)، اقدام به تحلیل یافته هاشد. نتایج نشان دادکه مصرف انرژی با متغیرهای قدمتبنا، جمعیت و کیفیت ابنیه رابطه معکوس و با ضریب آنتروپی رابطه مستقیم دارد. این بدان معنی است که بافتهای نوساز، علاوه بر عمرکم و تراکم کمتر جمعیت، نتوانستهاند در کاهش مصرف انرژی اثرگذار باشند. دردیگرسو بافتهای ارگانیک با وجود جمعیت بالا، میزانکمتری از مصرف انرژی را نشان میدهند. این موضوع ضرورت توجه به فرایندهای نوسازی بافت و اثرگذاری آن بر مصرف انرژی را در مقایسه با بافت های با قدمت بالاتر نشان میدهد. از سوی دیگر مبین آن است که توجه به الگوهای مکانی مصرف، از جمله نکات کلیدی در اصلاح الگوی مصرف انرژی خواهد بود.

کلیدواژه ها:

مصرف انرژی ، تحلیل فضایی ، فرم شهر ، ویژگیهای کالبدی ، شهربیرجند