اصول فلسفی اندیشه سید جمال الدین اسدآبادی بر اساس «رساله حقیقت مذهب نیچری یا بیان حال نیچریان»

سید جمال الدین، از مبارزین با استعمار که آزادی سیاسی مسلمانان را تنها راه تحرک فکری آنان می دانست، دامنه کوشش های خود را کم و بیش در بسیاری از مناطق جهان اسلام گسترده بود. وی با احساسات و عقایدی تند، آغازگر و بیدار کننده مسلمانان در دوره زوال به شمار می رود. سید نه تنها به عنوان یک مصلح اسلامی، بلکه در کسوت چهره ای ضداستعماری، به پا خیزد. از دید وی دین اسلام، نه تنها مانعی در راه ترقی نیست؛ بلکه اسلام خود راه ترقی را می گشاید. مقاله حاضر در چارچوب پژوهشی میان رشته ای با محور نسخه پژوهی، تلاش دارد بر اساس کتاب چاپ سنگی سید جمال الدین اسد آبادی با نام رساله نیچریه، اصول فلسفی حاکم بر اندیشه های وی را مورد بررسی و تحلیل قرار دهد. نکات قوت و ضعف اثر شناسایی و بر اساس این نظریه که تاریخ نه به عنوان منعکس کننده اوضاع مادی، بلکه نمودی از اندیشه و ایدئولوژی به آرای سید جمال در کتاب مذکور بپردازد. نتیجه حاصل از این پژوهش حاکی از این است که اهمیت نقش ایدئولوژی و اندیشه در وقایع تاریخی بیشتر از سایر مسائل است. امری که توسط سید جمال مورد توجه قرار گرفت و در روند اقدامات خود از آن بهره برد.

کلیدواژه ها:

اندیشه سیدجمال الدین اسدآبادی ، رساله حقیقت مذهب نیچری ، بیان حال نیچریان ، اصول فلسفی ، بیداریاسلامی.