ارزیابی برخی از ژنوتیپ‎های فالاریس (Phalaris aquatica) بر اساس صفات زراعی

هدف از این پژوهش، بررسی زراعی گونه‎ی علوفه‎ای فالاریس به منظور شناسایی ژنوتیپ‎های مطلوب جهت استفاده در برنامه‎های اصلاحی بود. به این منظور، پژوهشی با ۲۶ ژنوتیپ فالاریس در قالب طرح بلوک‎های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی (تبریز) اجرا و ژنوتیپ‎ها از نظر صفات مورفولوژیکی، عملکرد بذر و علوفه مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج، موید وجود اختلاف ژنتیکی بین ژنوتیپ‎ها برای صفات تعداد ساقه و قطر طوقه در سطح یک درصد و قطر تاج پوش در سطح پنج درصد بود. در مقایسه میانگین صفات، ژنوتیپPh.aq-۳  بیشترین تعداد ساقه و ژنوتیپ‎‎هایPh.aq-۶  وPh.aq-۲۶  کمترین تعداد ساقه در بوته را داشتند. بیشترین قطر تاج‎پوش نیز با ۴۸/۸۹ سانتی‎متر مربوط به ژنوتیپ شماره Ph.aq-۱۲  بود. در تجزیه به مولفه های اصلی، چهار مولفه در مجموع ۸۴/۳ درصد از واریانس کل را توجیه نمود. در مولفه اصلی اول، صفاتی چون عملکرد علوفه خشک، قطر طوقه و قطر تاج‎پوش دارای بیشترین ضرایب، در مولفه دوم تنها صفت طول برگ پرچم و در مولفه سوم صفاتی چون تعداد روز تا خوشه‎دهی و تعداد روز تا گرده‎افشانی دارای بیشترین ضرایب بودند. تجزیه خوشه‎ای نیز ژنوتیپ‎های مورد مطالعه را به شش زیرگروه طبقه‎بندی نمود. با در نظر گرفتن صفاتی مانند عملکرد و اجزای عملکرد، ژنوتیپ های موجود در زیرگروه سوم برای کشت می‎توانند گزینه‎ی مطلوبی باشند. همچنین بیشترین فاصله ژنتیکی بین ژنوتیپ‎های زیرگروه سوم و زیرگروه پنجم به دست آمد، که با توجه به اهداف بهنژادگر، می توان از تلاقی ژنوتیپ‎های این دو زیرگروه، به منظور بهره‎برداری از ژن های مطلوب آن‎ها در برنامه های اصلاحی استفاده کرد.

کلیدواژه ها:

تجزیه چندمتغیره ، تنوع ژنتیکی ، عملکرد علوفه