تبیین و ارزیابی شاخص های موثر در هویت شهری (نمونه موردی محله نوغان در شهر مشهد)

چکیده شهرها و فضاهای شهری سوای از استقلال، از شخصیت و هویت ویژه ای برخوردار بوده و می باشند. درحالی که آنچه از اغلب شهرهای کنونی ما در ذهن عموم شکل گرفته است جز مجموعه ای از ساختمان های بلند، پارک ها و خیابان ها نیست. شهر جایی است که تعاملات شهری در آن به وقوع می پیوندد و مردم حس شهروندی نسبت به شهر خود دارند. به عبارتی آنچه شهر را می سازد، ساختمان های عظیم و پارک ها نیستند بلکه مردم خود شهرند که با تمام سلایق و ویژگی های منحصربه فردشان و در حقیقت هویت شهری و شهروندیشان، شهر را می سازند. با توجه به اهمیت موضوع هویت در زندگی انسان و رابطه دوسویه بین هویت انسان و آثار آن و همچنین تایید و تاکید اکثر صاحب نظران مسائل شهری بر این موضوع، تاکنون به طور جدی به آن پرداخته نشده است در حالیکه اهمیت موضوع طلب می نماید که هویت شهرها به عنوان مهم ترین عامل تعادل روحی– روانی شهروندان، مورد توجه مدیریت شهری واقع گردد. هدف پژوهش حاضر، ارزیابی شاخص های موثر بر هویت‎شهری در سطح محلات و ارائه راهکارهایی در راستای ارتقاء هرچه بیشتر این شاخص ها می باشد. این شاخص ها را در غالب زیر مولفه های کالبدی، عملکردی و ادراکی دسته بندی می شوند. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی– تحلیلی بوده که اطلاعات مورد نیاز از دو روش اسنادی و مشاهدات میدانی جمع آوری شده و به منظور تحلیل اطلاعات از روش همبستگی دو متغیره استفاده شده است. براساس یافته ها و نتایج تحقیق از دیدگاه ساکنان محله نوغان ابتدا مولفه آداب ورسوم– شخصیت(۰.۷۴۲) و به ترتیب مولفه های الگوی ساخت وساز– حس تعلق(۰.۶۸۴) و شخصیت– خاطره انگیزی(۰.۶۰۶) در اولویت دوم و سوم در ارتقا هویت یک محله تاثیر بسزایی دارند. همچنین از دیدگاه کارشناسان متخصص مولفه های حس تعلق، خاطره انگیزی، امنیت به جهت بهبود و ارتقاء هویت یک محله باید بدین مولفه ها توجه نمود. کلیدواژه ها: هویت شهری، کالبدشهر، هویت محله، محله نوغان