وضعیت دینی و فکری شیعه امامیه در ایران مقارن عصر پایانی خلافت عباسی

سال انتشار: 1403
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 95

فایل این مقاله در 20 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_MTE-12-29_007

تاریخ نمایه سازی: 31 تیر 1403

چکیده مقاله:

تشیع یکی از دو جریان اصلی دین اسلام، از ابتدای حیات آن، در ایران، با تهدیدها و موانع گوناگونی مواجه بوده و دوره پایانی خلافت عباسی نقطه عطفی در این زمینه به شمار می رود. سلوک سیاسی و اجتماعی شیعیان امامی در کنار اصول اعتقادی شان نیاز به بازخوانی دارد. شیعیان امامی با بهره گیری از جایگاه نقیبان، منقبت خوانان، وزیران دارای نفوذ و با استفاده از اصل راهبردی تقیه در جهت حفظ و تداوم هویت گروهی خود کوشیدند و در این بستر ناسازگار با رویکرد مذهبی خود، برای پیشرفت پایگاه سیاسی و اجتماعی شیعه تلاش کردند. نتایج پژوهش حاکی از آن است که عوامل مختلفی همچون ضعف خلافت عباسی، منازعات مذهبی و فراگیر شدن اندیشه شیعی، افول اندیشه های شیعی منحرف، ارتباط نزدیک میان تشیع و تصوف، تمسک تشیع به اصل راهبردی تقیه، تحول در مبانی تئوریک تشیع، بهره گیری شیعیان از فرهنگ وقف و بهره گیری از نهاد وزارت بخشی از وضعیت شیعیان در عصر پایانی عباسی می باشد. این پژوهش بارویکرد توصیفی و تحلیلی درصدد است که وضعیت دینی و فکری تشیع در عصر پایانی خلافت عباسی را نشان دهد.

نویسندگان

شکراله خاکرند

دانشیار گروه تاریخ دانشگاه شیراز، ایران

صدرالاسلام برهانی

دانشجوی دکترای تاریخ اسلام دانشگاه شیراز، ایران.

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • فهرست مناب ...
  • ابن اثیر، عزالدین، (۱۳۸۵). الکامل فی التاریخ. بیروت: دار صادر-دار ...
  • ابن بابویه رازی، منتجب الدین علی، (۱۳۶۶). الفهرست، تحقیق: سید ...
  • ابن تغری بردی، جمال الدین یوسف، (۱۳۴۲). النجوم الزاهره فی ...
  • ابن خلدون، عبد الرحمن، (۱۴۰۸). تاریخ ابن خلدون. تحقیق خلیل ...
  • ابوشامه مقدسی، عبدالرحمن بن اسماعیل، (۱۹۷۴). تراجم القرنین السادس و ...
  • ابن طقطقی، محمد بن علی، (۱۳۶۱). تاریخ فخری. ترجمه محمد ...
  • ابن فندق، علی بن زید، (۱۳۱۷). تاریخ بیهق. تهران، ایران: ...
  • ابن فوطی، کمال الدین عبدالرزاق، (۱۴۱۶). مجمع الاداب فی معجم ...
  • آذرنوش، آذر، (۱۳۹۴). «بررسی عملکرد سیاسی- مذهبی نظام الملک در ...
  • اربلی، عبدالرحمن، سنبط، (بی تا). خلاصه الذهب المسبوک مختصر من سیر ...
  • الویری، محسن، (۱۳۸۴). زندگی فرهنگی و اندیشه سیاسی شیعیان از ...
  • ایزدی، حسین، (۱۳۹۱). جایگاه وقف در توسعه تشیع در عصر ...
  • عوامل موثر در ارتقاء جایگاه سیاسی اجتماعی شیعیان امامی در ایران دوره سلجوقی [مقاله ژورنالی]
  • بیانی، شیرین، (۱۳۷۱). دین و دولت در ایران عهد مغول. ...
  • بیهقی، ابوالفضل محمد بن حسین، (۱۳۶۲).تاریخ بیهقی. به اهتمام غنی ...
  • پطروشفسکی، ایلیاپاولویچ، (۱۳۵۳). اسلام در ایران. ترجمه کریم کشاورز. تهران: ...
  • تابنده، نوراله، (۱۳۷۹). تشیع و تصوف و عرفان. مجله عرفان ...
  • جاودان، محمد، (۱۳۸۳). «عالمان شیعه و تصوف». مجله هفت آسمان. ...
  • جعفریان رسول، (۱۳۹۱). صفویه در عرصه دین، فرهنگ و سیاست. ...
  • جوینی، عطاالملک، (۱۳۶۷). تاریخ جهانگشا. به کوشش محمد بن عبدالوهاب ...
  • چلونگر، محمد علی، آرمان فروهی، هادی بیاتی، (۱۳۹۵). «بررسی تحلیلی ...
  • حاکمی، اسماعیل، (۱۳۸۲). آیین فتوت و جوانمردی. تهران: اساطیر ...
  • حسن ابراهیم، ح. (۱۳۷۵). تاریخ سیاسی اسلام. ترجمه عبدالحسین بینش. ...
  • خطیب بغدادی، ابوبکر، (بی تا). تاریخ بغداد. تحقیق مصطفی عبدالقادر ...
  • ربانی گلپایگانی، علی، (۱۳۸۵). درآمدی به شیعه شناسی، قم: مرکز ...
  • ساشادینا، عبدالعزیز، (۱۳۵۲). «تشیع و ایرانیان». فصلنامه دانشکده الهیات و ...
  • سیدمرتضی، علی بن حسین، (۱۴۰۵). رسائل الشریف المرتضی. قم: دارالقرآن ...
  • سیوطی، جلال الدین، (بی تا). تاریخ الخلفاء. بیروت: دارالکتب العلمیه ...
  • شیبی، کامل مصطفی، (۱۳۸۷). تشیع و تصوف تا آغاز سده ...
  • شیخ حر عاملی، (۱۴۰۹). وسائل الشیعه. قم: موسسه آل البیت. ...
  • شیخ طوسی، ابوجعفر محمد بن حسن، (۱۴۰۰ق)، النهایه فی مجرد ...
  • شیخ مفید، محمد بن محمد بن نعمان، (۱۴۱۳). المقنعه. قم: ...
  • صفا، ذبیح الله، (۱۳۶۳)، تاریخ ادبیات ایران، ج۲، تهران: فردوسی ...
  • صفدی، صلاح الدین خلیل ایبک، (۱۴۰۵). الوافی بالوفیات. بیروت: دار ...
  • طاهری، ابوالقاسم، (۱۳۸۰). تاریخ سیاسی و اجتماعی ایران از مرگ ...
  • عمید زنجانی، عباسعلی، (۱۳۸۹). دانشنامه فقه سیاسی. تهران: دانشگاه تهران ...
  • قزوینی رازی، عبدالجلیل، (۱۳۵۸). نقض معروف به بعض مثالب النواصب ...
  • کدیور، جمیله، ( ۱۳۷۸). تحول گفتمان سیاسی شیعه در ایران. ...
  • محمدی، علی، (۱۳۹۱). «منازعات حنابله با شیعه امامیه در عصر ...
  • مختار اللیثی، سمیره، (۱۳۹۶). جهاد الشیعه. بیروت: دار الجیل ...
  • مرتضوی، منوچهر، (۱۳۷۰). مسائل عصر ایلخانان. تهران، ایران: انتشارات آگاه ...
  • مرعشی، ظهیر الدین، (۱۳۶۳). تاریخ طبرستان و رویان و مازندران. ...
  • مسعودی، علی بن حسین، (بی تا). التنبیه و الاشراف. قاهره: ...
  • نخجوانی، هندوشاه، (۱۳۵۷). تجارب السلف. تصحیح عباس اقبال. تهران: طهوری ...
  • نظام الملک طوسی، ابوعلی حسن بن علی، (۱۳۷۲). سیاست نامه، ...
  • نصر، سید حسین، (۱۳۸۶). «نسبت تشیع و تصوف». ترجمه محمد ...
  • هاجسن، مارشال گ.س.، (۱۳۸۷). فرقه اسماعیلیه. ترجمه فریدون بدره ای. ...
  • یاقوت حموی، (۱۹۹۵). معجم البلدان. بیروت: دارصادر. چ دوم ...
  • نمایش کامل مراجع