سیاستگذاری عدالت فضایی کاربریها و تراکم جمعیت در کلانشهر تبریز

پژوهش حاضر در زمره تحقیقات کاربردی است که با روش تحلیلی و رویکرد کمی انجام گرفته است. در بخش نخست به منظور تحلیل الگوی کاربری اراضی و تراکم جمعیت در سطح مناطق شهر تبریز ابتدا به بررسی و تجزیه و تحلیل شاخص های مطالعاتی مطابق آمار و اطلاعات اسنادی شامل منابع سرشماری، طرح ها و اسناد فرادست از جمله مطالعات طرح تفصیلی و داده های آماری حوزه و بلوک مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵ پرداخته شد. سپس برای ارزیابی عوامل اثرگذار به نظرخواهی از کارشناسان در مرحله اقدام شد که در بخش نخست به ارائه یافته های توصیفی و معرفی حجم نمونه پرداخته می شود. در بخش نخست پژوهش حاضر، بررسی توسعه کالبدی شهر تبریز طی بازه های زمانی ۱۳۶۴، ۱۳۸۴، ۱۳۹۴، و ۱۴۰۰ پرداخته شده است. نتایج نشان می دهد که در بین مناطق ۱۰گانه تبریز، از نظر الگوی کاربری و تراکم جمعیت اختلاف وجود دارد. به طوری که در تمامی مناطق مورد مطالعه، سطح معنی داری با فرض ۰.۰۵>p کمتر از ۰.۰۵ است. در نتیجه شرایط شاخص های مورد بررسی در سطح مناطق متفاوت است. از لحاظ شاخص کلی عدالت در کاربری اراضی بین مناطق تفاوت معنادار است و باتوجه به میانگین منطقه ۵ (۱.۹۶۰) با سایر مناطق ۲ (۱.۹۰۱)، منطقه ۱۰ (۱.۰۰۱)، منطقه ۶ (۰.۹۸۷)، منطقه ۱ (۰.۹۲۱)، منطقه ۹ (۰.۸۸۷)، منطقه ۴ (۰.۸۰۱)، منطقه ۳ (۰.۷۹۸)، منطقه ۷ (۰.۶۶۷) و ۸ (۰.۵۵۷) این اختلاف به نفع ۴ منطقه ۵، ۲، ۱۰ و ۶ است و این مناطق از شرایط الگوی پراکنش کاربری اراضی بهتری برخوردار هستند. مطابق نتایج مورد بررسی می توان بیان کرد شاخص موران ۰.۱۰۷۲۵۲ می باشد، نزدیک به یک است می توان گفت که داده ها دارای خودهمبستگی فضایی و الگوی خوشه بندی می باشند مقدار بالای Z (۱۰۱.۰۳۶۸۳۴) و پایین بودن p-value (۰.۰۰۰۰۰۰) نشان از تائید الگوی خوشه بندی جمعیت و توزیع کاربری اراضی است. تحلیل لکه های آبی رنگ (لکه های سرد) نشان می دهد که در شهر تبریز در جمعیت در بخش های میانی و مرکزی شهر، حد مناطق ۸، ۴، ۳، ۱، ۲ و ۱۰ دارای تراکم بالا می باشد و در قسمت های مرکزی شهر که شامل بازار و محل ادارات و سازمان ها می باشد اختلاط کاربری شدید و در نتیجه سرانه های خدماتی و مسکونی پایین است.

کلیدواژه ها:

سیاستگذاری ، جمعیت ، کاربری اراضی ، عدالت فضایی ، کلانشهرتبریز