بررسی تغییرات تراز آب زیرزمینی و برآورد حجم آب قابل شرب آبخوان دشت کازرون با استفاده از تحلیل های آماری، هدایت الکتریکی و GIS

سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 233

فایل این مقاله در 17 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_HYDTR-8-1_003

تاریخ نمایه سازی: 27 تیر 1403

چکیده مقاله:

افزایش جمعیت به همراه افزایش برداشت آب از منابع آب زیرزمینی و کاهش بارندگی، کاهش حجم آبخوان­ها در اکثر نقاط ایران را درپی داشته است. آبخوان آبرفتی کازرون با مساحت ۰۸۲/۶۹۵ کیلومترمربع یکی از آبخوان­های مهم استان فارس می­باشد که بخش عمده­ای از آب مورد نیاز شرب، کشاورزی و صنعت محدوده و همچنین آب شرب مورد نیاز بخش­های مجاور را تامین می­کند. بنابراین تعیین حجم آب قابل شرب آبخوان در این محدوده اهمیت بسزایی دارد. جهت بررسی تغییرات بارش و تاثیر آن بر روی منابع آب زیرزمینی از روش SPI استفاده گردید. در این مطالعه تغییرات تراز آب زیرزمینی در دوره سال­های ۹۹-۱۳۷۹ با روش­های آماری و زمین­آماری مورد بررسی قرار گرفت. پارامترهای آماری نوسان سطح آب زیرزمینی به همراه نقشه خطوط هم­تراز سطح آب زیرزمینی و خطوط هم­مقدار هدایت الکتریکی آبخوان ترسیم گردید. نتایج نشان داد میزان بیشینه افت آب زیرزمینی در منطقه ۶۳/۴۰ متر در بخش شمالی آن می­باشد. بررسی HCA نوسانات سطح آب زیرزمینی در بازه زمانی ۹۹-۱۳۷۹ نشان داد که نوسانات سطح آب زیرزمینی چاه­های مشاهده­ای منطقه در ۶ شاخه اصلی قرار می­گیرند. بر این اساس، چاه­های مشاهده­ای شماره ۱۰ (خوشه ۲) و ۴۲ (خوشه ۱) دارای بیشترین فاصله بین خوشه­ای با سایر چاه­های مشاهده­ای بوده و هر کدام در یک خوشه جداگانه قرار می­گیرند که بر اساس خطوط هم­تراز و جهت جریان آب زیرزمینی هر دو چاه مشاهده­ای در محل ورودی آب زیرزمینی به آبخوان قرار دارند. در امتداد سه خط در منطقه مقطع عرضی جهت تعیین عمق و نوع سنگ کف ترسیم گردید. نقشه خطوط هم­عمق سنگ کف با استفاده از اطلاعات سنگ کف در ۱۴۵ نقطه منطقه ترسیم گردید. آبرفت­های دشت بر اساس بافت بدنه آبخوان به ۵ زیرگروه A۱، A۲، B۱، B۲ و B۳ تقسیم­بندی گردید. جهت تدقیق پارامترهای هیدرودینامیکی آبخوان در ۵ نقطه از محدوده آزمون پمپاژ انجام شد و مقادیر وزنی آبدهی ویژه آبخوان با استفاده از GIS محاسبه گردید. خطوط هم­هدایت الکتریکی آبخوان در سال ۱۳۹۹ بر اساس استاندارد آب شرب موسسه استاندارد ایران و براساس استاندارد آب شرب ۲۰۱۴ اروپا ترسیم گردید. درنهایت حجم آب آبخوان بر اساس اطلاعات عمق سنگ­کف، خطوط هم­تراز آب، خطوط هم­هدایت الکتریکی آبخوان، مرز آبخوان و آبدهی ویژه در GIS به میزان ۲/۳۲۶ میلیون­مترمکعب محاسبه گردید که از این مقدار ۵۵/۹۱ میلیون­مترمکعب آن دارای آب شرب با هدایت الکتریکی کمتر از ۱۰۰۰ میکروموس بر سانتی­متر و ۱/۲۴۹ میلیون­مترمکعب آن دارای آب شرب با  هدایت الکتریکی کمتر از ۲۵۰۰ میکروموس بر سانتی­متر می­باشد.

کلیدواژه ها:

آبخوان کازرون ، برآورد حجم آب آبخوان ، تغییرات تراز آب زیرزمینی ، HCA ، GIS

نویسندگان

سمیه زارعی دودجی

استادیار، گروه آبشناسی و زمین شناسی زیست محیطی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه صنعتی شاهرود، ایران.

رحیم باقری

دانشیار، گروه آبشناسی و زمین شناسی زیست محیطی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه صنعتی شاهرود، ایران.

هادی جعفری

دانشیار، گروه آبشناسی و زمین شناسی زیست محیطی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه صنعتی شاهرود، ایران.

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آقانباتی، ع.، زمین­شناسی ایران. سازمان زمین­شناسی و اکتشافات معدنی. چاپ ...
  • ابراهیمی خوسفی، ز.، ولی، ع.، قضاوی، ر.، خسروشاهی، م.، ۱۳۹۸. ...
  • استاندارد ملی ایران، ۱۳۸۸. استاندارد آب آشامیدنی. موسسه استاندارد ایران. ...
  • بررسی تأثیر خشکسالی اقلیمی بر آبدهی برخی از قنوات دشت یزد- اردکان [مقاله کنفرانسی]
  • امور آب کازرون، ۱۳۷۶. گزارش حفاری چاه­های اکتشافی و بهره ...
  • حسامی، ع.، ۱۳۹۵. مطالعه تغییرات بارندگی و حجم آب­های زیرزمینی ...
  • خدایی، ه.، جعفرزاده، ج.، اسدی، ا.، حسنی­تبار، م.، ۱۳۹۴. بررسی ...
  • خدری، ا.، کلانتری، ن.، ۱۳۹۸. تخمین آبدهی ویژه آبخوان با ...
  • زینتی، ن.، اسماعیلی، ع.، ۱۳۸۹. محاسبه حجم آبخوان آبرفتی (سفره ...
  • زارع چاهوکی، م. ع.، ۱۳۹۳. تجزیه و تحلیل داده­ها در ...
  • کلانتری، ن، ایرانی اصل، ا.، محمدی، ه.، ۱۴۰۱. بررسی کمی ...
  • مقیمی، ه.، محمدزاده، آ.، عباس نوین­پور، ا.، امینی، ع.، ۱۴۰۱. ...
  • مهندسان مشاور کنسولت و سابراکو، ۱۳۵۲. گزارش قرارداد تهیه طرح ...
  • یوسفوند، پ.، فاتحی مرج، ا.، بهره­مند، ع.، ۱۳۹۰. محاسبه حجم ...
  • یوسفی­راد، م.، صفایی جزی، ر.، بخشایی، م.، ۱۳۸۷. حاسبه حجم ...
  • Bailey, R. T., Tavakoli, S., ۲۰۱۷. Method for estimating available ...
  • FAO, ۲۰۱۴. European union (Drinking Water standard) regulation. S.I. No. ...
  • Maimoona, R., Kideok, K., Jin-Yang, L., ۲۰۱۹. Estimation of quantitative ...
  • Todd, D.K., Mays, L.W., ۲۰۰۵. Groundwater Hydrology. Third Edition, John ...
  • نمایش کامل مراجع