تحلیل نقش استراتژیک کتابخانه های عمومی در عرصه ژئوپلیتیک اطلاعات ایران

هدف اصلی پژوهش، تحلیل نقش راهبردی کتابخانه های عمومی در ژئوپلیتیک اطلاعات ایران است. این پژوهش، از نظر هدف، کاربردی با رویکرد آمیخته (کیفی-کمی)است. گردآوری اطلاعات بخش کیفی از مصاحبه نیمه ساختار یافته و در بخش کمی از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. جامعه آماری در بخش کیفی، ۱۳ نفر از خبرگان و اساتید دانشگاه است که با روش هدفمند مبتنی بر معیار انتخاب شدند. تجزیه و تحلیل داده های کیفی از روش تحلیل محتوای کیفی انجام یافت. جامعه بخش کمی پژوهش شامل مدیران کل و معاونان ادارات کل کتابخانه های عمومی کشور وکتابداران استان های دارای کتابخانه اصلی و مرکزی در پنج خوشه شمال، جنوب، شرق، غرب و مرکز کشور شامل ۱۰ استان بود و ۲۰۱ پرسشنامه کامل پس از پاسخگویی دریافت شده و تحلیل یافته ها از طریق تحلیل عاملی انجام پذیرفت.یافته ها نشان می دهدکتابخانه ها تلویحا از جهت تقویت هویت فرهنگی و ارتقای آگاهی های عمومی، خصوصا از منظر تقویت هویت ایرانی-اسلامی، به عنوان یکی از سه مولفه اصلی جغرافیای سیاسی نقش دارند . همچنین بر اساس یافته ها، تامین متمرکزمنابع توسط نهاد کتابخانه ها که کاربران نقش آشکار و اثرگذاری در فرایند انتخاب ندارند با رویکرد جریان آزاد اطلاعات در تناقض است. برلزوم توجه سیاست گذاران ملی به نقش کتابخانه های عمومی به عنوان یک فضای گفتمانی عمومی در انتقال فرهنگ و اطلاعات و پایگاهی برای تقویت قدرت دفاع نرم، آموزش و تبیین نقش مشخص به کتابداران، توسعه زیرساخت های فناورانه کتابخانه ها، تامین منابع بر اساس نیازهاو خواست مخاطب، پایش هدفمند فعالیت ها و افزایش خدمات گیرندگان از کتابخانه های عمومی تاکیدشد.نتیجه گیری: بمنظور نقش آفرینی کتابخانه ها در ژئوپلیتیک اطلاعات ایران بایدجامعه کاربران بیشتری درمعرض بهره مندی از خدمات کتابخانه هاقرار گیرند. همچنین،سیاست گذاران ملی به نقش این مراکز بعنوان فضای گفتمانی عمومی وپایگاهی برای تقویت هویت ملی وقدرت دفاعی نرم برنامه ریزی کنند.

کلیدواژه ها:

ژئوپلیتیک اطلاعات ، جغرافیای سیاسی اطلاعات ، دفاع نرم ، هویت فرهنگی ، کتابخانه های عمومی